ျမန္မာ့ေငြ သမုိင္းေၾကာင္း

ျမန္မာ့ေငြ သမုိင္းေၾကာင္း
💭💭💭💭💭💭💭💭💭

ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ အသုံးျပဳေသာ ေငြေၾကးကို ေငြဟုလည္းေကာင္း၊ ပိုက္ဆပ္ ဟုလည္းေကာင္းေခၚၾကသည္။ ပိုက္ဆံဟုလည္း အသံထြက္ၾကသည္။ ပိုက္ဆပ္ဟူသည္မွာ အိႏၵိယျပည္မွ အေႂကြေစ့ကိုေခၚေသာ ေဝါဟာရတစ္မ်ိဳးကို လိုက္လံေျပာဆိုရာမွ အသုံးတြင္လာျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါေငြကို ေရတြက္တိုင္းတာေသာ အေရအတြက္ျပ ေဝါဟာရမွာမူက်ပ္ျဖစ္သည္။ တစ္က်ပ္လၽွင္ ျပားတစ္ရာ အထိစိတ္ပိုင္းထားၿပီးအသုံးျပဳေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ အေသးဆုံး ေရတြက္သည့္ ယူနစ္မွာျပား ျဖစ္သည္။ အေသးငယ္ဆုံး ေငြေၾကးမွာ တစ္ျပားေစ့ျဖစ္ၿပီး၊ အႀကီးဆုံး ေငြစကၠဴမွာ ၁၀,၀၀၀ က်ပ္တန္ဘိုးရွိသည္။

၁၉၆၆-ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ(၁၅)ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ၊ ဘ႑ာေရးႏွင့္ အခြန္ဌာနသည္ (၅၀)ျပား၊ (၂၅)ျပား၊ (၁၀)ျပား၊ (၁)ျပား စေသာ ေငြအေႂကြသစ္မ်ား ထုတ္ေဝသည္။ အဆိုပါ ေငြအေႂကြမ်ားကို ဒန္သတၱဳႏွင့္ ထုတ္လုပ္၍ ေငြအေႂကြေစ့ မ်က္ႏွာစာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ၏ ႐ုပ္ပုံပါရွိၿပီး ေက်ာဘက္တြင္ တန္ဖိုးကို စာျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသည္။

၁၉၇၁-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၂၇)ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ က်ပ္ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္သည္။

၁၉၇၂-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ(၇)ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံျခားေငြ ဘဏ္လဲလွယ္ႏႈန္း ျပန္လည္ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္သည္။

ျမန္မာက်ပ္ေငြတို႔ကို အေမရိကန္ တစ္ေဒၚလာလၽွင္ ၁,၂၀၀ က်ပ္ႏႈန္း ဝန္းက်င္ခန္႔ ႏွင့္ တန္ဖိုးသင့္ ဖလွယ္ၾကသည္။

ျမန္မာက်ပ္ေငြကို ၁၉၅၂-ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ(၁)ရက္တြင္ စတင္ခဲ့သည္။ တစ္က်ပ္လၽွင္ တစ္အိႏၷိ႐ူပီး ေဈးတူသတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ US$1=4.7619 Kyat = 4.7619 Indian Rupees ေပါက္ေဈးရွိသည္။ အနီးစပ္ဆုံး US$1.00 ေပါက္ေဈးမ်ားကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ အမွတ္တရေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ အေမရိကန္တစ္ေဒၚလာေပါက္ေဈးမွာ ၂၀၁၁ တြင္ အိႏၷိယ႐ူပီး ၄၉.၅ သာရွိေသာ္လည္း၊ ျမန္မာက်ပ္ ၇၅၀ ျဖစ္ျခင္းမွာ ျမန္မာေငြေၾကးမတည္ၿငိမ္မႈကို ျပသပါသည္။

သမိုင္းေၾကာင္း
💭💭💭💭💭💭
ပ်ဴေခတ္၊ ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏိုးႏွင့္ သေရေခတၱရာေခတ္တို႔တြင္ ဟန္လင္းဒဂၤါးမ်ားကို က်ပ္ေစ့၊ ငါးမူးေစ့၊ မတ္ေစ့၊ မူးေစ့ဟူ၍၎၊ ႏြားလားဥႆဘ၊ သေျပၫႊန္႔ႏွင့္ မင္းအမည္ခပ္ႏွိပ္ထားေသာ ရခိုင္ဒဂၤါးမ်ားႏွင့္ ဟသၤာ႐ုပ္ပါ ရွိသည့္ မြန္ဒဂၤါးမ်ားကို၎ ေငြေၾကးအျဖစ္ ထုတ္ေဝသုံးစြဲခဲ့သည္ကို အေထာက္အထားမ်ား ေတြ႕ရွိရၿပီး ပုဂံေခတ္၊ အင္းဝေခတ္တို႔တြင္ ေငြတုံးေငြခဲမ်ားကိုသာ အစိတ္သား၊ ႏွစ္ဆယ္သား၊ တဆယ္သား စသည္ျဖင့္ ျပဳလုပ္သုံးစြဲခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ကုန္းေဘာင္ေခတ္၏ ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္တြင္ ေခတ္မီ ျမန္မာ့ဒဂၤါးမ်ားကို ကာလကတၱားၿမိဳ႕တြင္ သြန္းလုပ္သုံးစြဲခဲ့သည္။ ၎တို႔မွာ ျမန္မာဒဂၤါး၊ ရခိုင္ဒဂၤါး၊ ေဝသာလီဒဂၤါး၊ ကုလားဒဂၤါးတို႔ ျဖစ္သည္။ ဘႀကီးေတာ္ သာယာဝတီႏွင့္ ပုဂံမင္းတို႔လက္ထက္တြင္လည္း ထိုေလးမ်ိဳးကိုပင္ သုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။

ပထမဆုံးက်ပ္ေငြ (၁၈၅၂-၁၈၈၉ ခုႏွစ္)
💭💭💭💭💭💭💭💭💭💭💭💭💭💭

မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္တြင္ ဒဂၤါးသြန္းစက္ကို အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွ ဝယ္ယူခဲ့ၿပီး ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၂၇-ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ရ-ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလးေနျပည္ေတာ္၌ ျမန္မာေဒါင္းဒဂၤါးမ်ားကို စတင္ သြန္းလုပ္ခဲ့သည္။ ေဒါင္းဒဂၤါးမ်ားကို ေ႐ႊျဖင့္ တမတ္ေစ့၊ တပဲေစ့မ်ား ထုတ္လုပ္ၿပီး ေငြျဖင့္ တက်ပ္ေစ့၊ ငါးမူးေစ့၊ တမတ္ေစ့၊ တမူးေစ့ႏွင့္ တပဲေစ့ဟူ၍ ငါးမ်ိဳး သြန္းလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းမွာ ျမန္မာဒဂၤါး ၁၅-က်ပ္ခန္႔ကို အဂၤလိပ္ေ႐ႊဒဂၤါး စတာလင္တေပါင္ျဖစ္သည္။

ၿဗိတိသၽွေခတ္
💭💭💭💭💭💭

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၈၅-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏ္ိုင္ငံကို ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕မ်ား သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီး ေငြေၾကးအျဖစ္ အိႏၵိယေငြဒဂၤါးမ်ားကို သြင္းယူလာခဲ့သည္။ မင္းတုန္းမင္း ထုတ္ေဝခဲ့သည့္ ျမန္မာ့ဒဂၤါးမ်ားႏွင့္ အိႏၵိယဒဂၤါး ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကိုပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္လက္ခံသုံးစြဲၾကသည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၇-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား အိႏၵိယအင္ပါယာ၏ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ အဆင့္သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ အိႏၵိယအစိုးရသည္ ၁၈၆၁-ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ ေငြဒဂၤါးမ်ားသာမက ေငြစကၠဴမ်ားကိုပါ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထိုေငြစကၠဴမ်ားကို သုံးစြဲခြင့္ျပဳခဲ့သည္။

၁၉၃၅-ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ ဥပေဒသစ္ျပ႒ာန္းၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအား အိႏၵိယမွ ခြဲထြက္ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ၁၉၃၇-ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁-ရက္ေန႔တြင္ ၉၁-ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေပးအပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေငြစကၠဴထုတ္ေဝခြင့္ကို ၁၉၃၅-ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ အိႏၵိယရီဇတ္ဘဏ္ (Reserve Bank of India) အား ဆက္လက္အပ္ႏွင္းထားခဲ့သည္။ အစပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သုံးစြဲရန္ ေငြစကၠဴမ်ားအျဖစ္ အိႏၵိယအစိုးရက ႐ိုက္ႏွိပ္ေသာ ေငြစကၠဴမ်ားေပၚတြင္ ျမန္မာျပည္၌သာ တရားဝင္သည္ (Legal Tender in Burma Only) ဟူေသာ ေငြစကၠဴမ်ားကို ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ၁၉၃၈-ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယရီဇတ္ဘဏ္က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ၅-႐ူပီးတန္၊ ၁၀-႐ူပီးတန္၊ ၁၀၀-႐ူပီးတန္ႏွင့္ ၁၀,၀၀၀-႐ူပီးတန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို သီးသန္႔ပုံစံျဖင့္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ၁၉၃၉-ခုႏွစ္တြင္ ၁,၀၀၀-႐ူပီးတန္ႏွင့္ ၁-႐ူပီးတန္မ်ားကို ထုတ္ေဝခဲ့သည္။

ဂ်ပန္ေခတ္
💭💭💭💭💭

၁၉၄၂-မွ ၁၉၄၅-ခုႏွစ္အထိ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဝင္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ အိႏၵိယေငြစကၠဴ မ်ားကို တရားဝင္အျဖစ္မွ ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံမရွိဘဲ ေထာင္မလဲသဲေကာ္ ဂ်ပန္ေငြစကၠဴမ်ားကို အတိုင္းအဆမရွိ အေျမာက္အျမား ႐ိုက္ႏွိပ္သုံးစြဲခဲ့သည္။

စစ္ၿပီးေခတ္
💭💭💭💭💭

၁၉၄၅-ခုႏွစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ၿဗိတိသၽွမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာၿပီး ဂ်ပန္ေငြစကၠဴမ်ားကို တရားမဝင္ဟု ၿဗိတိသွ်စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (British Military Administration) က ေၾကညာခဲ့သည္။ အိႏၵိယေငြစကၠဴေပၚတြင္ ၿဗိတိသၽွစစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ျမန္မာျပည္၌သာ တရားဝင္သည္-ဟူေသာ စာတမ္းကို ထပ္ဆင့္႐ိုက္ႏွိပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သီးသန္႔ေငြစကၠဴမ်ား ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေငြစကၠဴမ်ား၊ အိႏၵိယရီဇတ္ဘဏ္က ျမန္မာျပည္အတြက္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ ေငြစကၠဴမ်ားႏွင့္ အိႏၵိယေငြစကၠဴအားလုံး ျမန္မာျပည္တြင္ တရားဝင္သုံးစြဲခြင့္ ရွိသည္။

၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁-ရက္ေန႔တြင္ ႐ူပီး ၁,၀၀၀-တန္ႏွင့္ ၁၀,၀၀၀-တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို တရားဝင္အျဖစ္မွ ရပ္စဲခဲ့သည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁-ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယရီဇတ္ဘဏ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈကို ရပ္စဲၿပီး ျမန္မာေငြစကၠဴ ဘုတ္အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္- (၁) ဘုရင္ခံက ခန္႔အပ္သည့္ သဘာပတိတဦး။ (၂) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားသူ အဖြဲ႕ဝင္ ၂-ဦး။ (၃) ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသၽွအဖြဲ႕ ဝန္ႀကီးက ခန္႔အပ္သည့္အဖြဲ႕ဝင္တဦး။ (၄) အဂၤလန္ဘဏ္ဥကၠ႒ (Governor) က ခန္႔အပ္သည့္အဖြဲ႕ဝင္တဦးတို႔ ပါဝင္သည္။

ယေန႔ေခတ္က်ပ္ေငြ
💭💭💭💭💭💭💭

ယေန႔ေခတ္၌ အသုံးျပဳေနေသာ က်ပ္ေငြကို ၁ ရက္ ဇူလိုင္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္အသုံးျပဳခဲ့ၿပီး တစ္က်ပ္တြင္ ျပား ၁၀၀ ရွိသည္။

ေငြစကၠဴ
💭💭💭💭

ေငြစကၠဴ ဆိုသည္မွာ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကား ရာတြင္ ၾကားခံအျဖစ္ အသုံးျပဳကာ စကၠဴျဖင့္ ျပဳလုပ္ထား၍ တန္ဘိုးသတ္မွတ္ထားေသာ အရာျဖစ္သည္။ ကမၻာတြင္ ႏိုင္ငံအသီးသီး၌ ေငြစကၠဴကို အသုံးျပဳၾကသည္။ ႏိုင္ငံတိုင္း လိုလိုပင္ ကိုယ္ပိုင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေငြစကၠဴမ်ား ရွိၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကိုလိုနီေခတ္မွစ၍ ေငြစကၠဴမ်ားကို သုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။

ကိုလိုနီေခတ္တြင္ အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ရွိေနေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေငြစကၠဴသီးသန္႔ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ “ဗမာျပည္တြင္ သုံးႏိုင္သည္”ဟုေရးၿပီး ထုတ္သည္။ ထိုေခတ္တြင္ ႐ူပီး (Rupee) အသုံးျဖစ္သည္။ ၁႐ူပီး (Rupee)တြင္ ၁၀ဝ စန္႔ (Cent) ရွိသည္။ ၁႐ူပီး (Rupee) တြင္ ၁၆- ပဲ (Anna) ရွိသည္။

၁၉၄၄ ခုနစ္တြင္ “ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ” ဆိုသည့္နာမည္ႏွင့္ ေငြစကၠဴမ်ား၊ “ဗမာႏိုင္ငံေတာ္ဘဏ္” ဆိုေသာနာမည္ႏွင့္ ထုတ္ထားေသာ ေငြစကၠဴမ်ား ေတြ႕ရသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္လည္း ႐ူပီး (Rupee) သာသုံးသည္။

ေနာက္ပိုင္းတြင္ က်ပ္ (Kyat) အသုံးျပဳလာသည္။ ၁က်ပ္တြင္ ျပား၁၀ဝ ရွိသည္။ ၁၉၄၈ ခုနစ္မွာ တစ္က်ပ္တန္ကို “ဗမာႏိုင္ငံအစိုးရ” ဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ထုတ္ၿပီး ၁၉၅၃ ခုနစ္မွာ ထိုဒီဇိုင္းကို မေျပာင္းဘဲ “ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဘဏ္”ဟုဆိုေသာ နာမည္ႏွင့္ ေျပာင္းထုတ္သည္။

ေနာက္ထူးျခားခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ၁၉၉၄ ခုနစ္က ထုတ္ခဲ့ေသာ ၅၀ဝက်ပ္တန္ ႏွင့္ ၁၉၉၈ ခုနစ္မွာ ထုတ္ခဲ့သည့္ ၁၀၀ဝက်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို ၂၀၀၄ ခုနစ္မွာ ဒီဇိုင္းလုံးဝမေျပာင္းဘဲ အ႐ြယ္အစားေသးၿပီး ထပ္မံထုတ္ခဲ့တာျဖစ္သည္။ မသုံးစြဲေတာ့ၿပီျဖစ္ေသာ တခ်ိန္ကျမန္မာ့ ေငြစကၠဴမ်ားကုိ ျပန္လည္ေ၀မွ်လုိက္ပါတယ္။

#Shared_By_John Vinoth