ယမကာမွီဝဲျခင္း၏ စိတ္အေႀကာင္းအရင္းမ်ား

လူမႈပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုကုိ ဖြံျဖဳိးတုိးတက္မႈနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈရွိေစခ်င္ရင္ လူမႈျပႆနာ(Social Problems)ေတြ ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္သြားဖုိ႔ လုိအပ္လွပါတယ္။ လူမႈျပႆနာေတြ မႈခင္းေတြျဖစ္ရတာရဲ႕ အေႀကာင္းအရင္းကုိ စိတ္ပညာရွင္ေတြက ေလ့လာရွာေဖြႀကတဲ့အခါ ေတြ႔ရွိရတဲ့ အဓိကအေႀကာင္းအရင္းတစ္ခုကေတာ့ 'အေဖ်ာ္ယမကာ အရက္ေသစာေသာက္စားမူးယစ္ျခင္း' ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ေရာဂါတစ္ခုကုိ ေပ်ာက္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေရာဂါျဖစ္ရတဲ့အေႀကာင္းအရင္းကုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ကုသမွသာ အျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္သြားႏုိင္သလုိ ေနာင္လာေနာင္သားေတြကုိလဲ ျဖစ္ရတဲ့အေႀကာင္းအရင္းကုိ ပညာေပးႏုိင္မွ အဲဒီေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ႀကဳိတင္ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပါပဲ စိတိပညာရွင္ေတြကလဲ လူသားေတြအေနနဲ႔ အရက္စဲြရတဲ့အေႀကာင္းရင္းေတြကုိ ေလ့လာရွာေဖြခဲ့ႀကပါတယ္။အေမရိကန္စိတ္ကုဆရာဝန္မ်ားအသင္း ( American Psychiatric Association)မွ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ အရြယ္ေရာက္ျပီး သူေတြရဲ႕ ၁၃ရာခုိင္ႏႈန္းက အရက္စဲြမႈ (Alcohol Dependence) ေဝဒနာခံစားေနရတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားႀကပါတယ္။
'အရက္စဲြျခင္း' ဆုိတာကေတာ့ 'အရက္ရဲ႔ ဆုိးက်ဴိးေတြရွိတာသိေပမယ့္ အခ်ိန္တုိင္းမွီဝဲလုိစိတ္ကုိ ထိန္းခ်ဴပ္ႏုိင္မႈပ်က္ျပားတဲ့အေျခအေန'လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အရက္စဲြျခင္း ႏွစ္မ်ူိးရွိရာမွာ အမ်ူိးအစား (၁)ကေတာ့ ဘဝရဲ႕ေနာက္ပုိင္းအရြယ္ေတြမွာျဖစ္တတ္ျပီး ကုသမႈခံယူဖုိ႔မလုိတဲ့ မျပင္းထန္တဲ့အရက္စဲြမႈပုံစံျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ူိးအစား(၂)ကေတာ့ ကုသမႈခံယူဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ ျပင္းထန္တဲ့အရက္စဲြမႈပုံစံျဖစ္ပါတယ္။ အရက္ေသာက္သုံးမႈရဲ႕ အေႀကာင္းရင္ူနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိ ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့ႀကပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ မိမိကုိယ္ကုိသိတာမွ ျမင့္မားမႈ (Self- Consciousness)နဲ႔ ဆုိးရြားတဲ့ ဘဝအေတြ႔အႀကဳံေတြ ႀကဳံေတြ႔မႈ (Negative Life experience)တုိနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။မိမိကုိယ္ကုိသိမႈမွာ လြန္ကဲျမင့္မာတဲ့သူေတြဟာ တျခားလူေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ အေျပာအဆုိ အေနအထုိင္မွာ သတိႀကီးႀကီးထားျပီးေနမယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမဝံ့မရဲ ရႈိးကုိးရွန္ကန့္ျဖစ္မယ္။ သတိအျမဲထားေနတဲ့အတြက္ စိတ္တင္းအားေတြမ်ားျပီး စိတ္ဖီစီးမႈ (stress)ေတြလဲ မ်ားလာႏုိင္တဲ့ စိတ္အေျခအေနကုိ ဆုိလုိပါတယ္။
စိတိပညာရွင္ Hullနဲ႔ အေပါင္းပါတုိ႔က ေလ့လာမႈတစ္ခုလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ စိတ္က်န္းမာေရးေဆးရုံမွာ အရက္ျဖတ္ဖုိ႔ ေရာက္ရွိလာတဲ့ လူနာေတြကုိ ေလ့လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အရက္စဲြတယ္ဆုိတာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္နဲ႔ဆုိင္သလုိ အရက္ျပတ္တာ မျပတ္တာကလဲ သူရဲ႕စိတ္နဲ႔ပဲဆုိင္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေဆးရုံက အရက္ျဖတ္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြအရ အရက္ျပတ္သြားေပးမယ့္လဲ သူတုိ႔အိမ္ျပန္ေရာက္သြားရင္ ျပန္ေသာက္တဲ့သူေတြ ရွိႀကတာပါပဲ။ဒါေႀကာင့္ ပညာရွင္ေတြက အရက္ျဖတ္ျပီး သုံးလအႀကာမွာဒုံရင္ ျပန္ေရာက္ျပီး အရက္ေသာက္တဲ့သူေတြကုိ ေလ့လာခဲ့ႀကပါတယ္။ေလ့လာမႈအရ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြက မိမိကုိယ္ကုိသိျမင္မႈျမင့္မားျပီး စိတ္ဖီစီးမႈမ်ားေစတဲ့ ဘဝအေတြ႔အႀကဳံေတြနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ႀကတဲ့သူေတြက အရက္ျပန္ေသာက္မႈႏႈန္းျမင့္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ တခ်ဴိ႔သူေတြကေတာ့ အရက္စဲြတာေႀကာင့္ ႀကဳံေတြ႔ခံစားရတဲ့ ဆုိးရြားတဲ့အေတြ႔အႀကံဳေတြကုိ သိျမင္ႀကတဲ့အတြက္ အရက္ကုိျပန္ေသာက္သုံးမႈနည္းတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
Author by @khaylay