​ကော်ဖီသည် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် ဝင်​ွေ​ကောင်း​သော သီးနှံတစ်ခု ဖြစ်လာ

Coffee catches on as a cash crop in the Shan hills
ကော်ဖီသည် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်တန်းများတွင် ဝင်ငွေကောင်းသော သီးနှံတစ်ခု ဖြစ်လာ
Coffee is catching on as a cash crop in the Shan hills, helped by programmes aimed at raising quality and finding international buyers.
ကော်ဖီ အရည်အသွေး မြှင့်တင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာမှ ဝယ်ယူသူများ ရှာဖွေရန် အစီအစဥ်ကောင်းများကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် ကော်ဖီသည် ဝင်ငွေကောင်းသော သီးနှံတစ်ခု ဖြစ်လာနေသည်။
By KATRIN SCHREGENBERGER | FRONTIER
Katrin Schregenberger ရေးသားသည်။
Three judges stand around a table covered with 35 cups of coffee. Their faces are serious and focused as they prepare to take a sip – and then they let out a loud slurp. The sound is disconcerting for someone told since childhood that slurping is rude, but for a judge at a coffee cupping it’s a necessary skill: the vigour of the slurp is essential for dispersing the coffee throughout the mouth.
ကော်ဖီခွက် ၃၅ ခွက် တင်ထားသော စားပွဲဘေးတွင် ဒိုင်လူကြီး ၃ ဦးက ရပ်နေသည်။ သူတို့၏ မျက်နှာများတွင် လေးနက်သော အမူအရာများကို တွေ့ရသည်။ သူတို့ အာရုံစူးစိုက်ကာ ကော်ဖီ တစ်ကျိုက်ကို သောက်လိုက်ပြီး ရှလွတ်ခနဲ အသံထွက်သည်အထိ စုပ်ယူလိုက်သည်။ အရည်သောက်ရာတွင် ရှူးရှူးသံ မည်အောင် သောက်ခြင်းသည် ရိုင်းပျသော အမူအရာ ဖြစ်သည်ဟု ယံကြည်သူအဖို့ ထိုအသံမှာ မနှစ်မြို့ဖွယ်ပင်။ သို့သော် ကော်ဖီ အရသာ စစ်ဆေးသော ဒိုင်အဖို့ ၎င်းမှာ မဖြစ်မနေ လုပ်ရသော အရာပင် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အားဖြင့် စုပ်သောက်ပါမှ ကော်ဖီ အရသာသည် ခံတွင်း နေရာအနှံ့တွင် ခံစားသိရှိနိုင်မည် ဖြစ်သည်။
After each sample, the judges enter a rating into an app on their phone. At the end of the first round, there’s a discussion. “This one smelled a little bit of dry fruit, but then tasted not very special,” one says. The others agree. “This one is more complex,” says another judge, pointing to a different sample.
နမူနာများ အားလုံးကို သောက်ပြီးသောအခါ ဒိုင်များသည် သူတို့၏ စမတ်ဖုန်းထဲမှ app တစ်ခုအတွင်း အဆင့်သတ်မှတ်ချက်များ ထည့်သွင်းသည်။ ပထမ တစ်ချီ ပြီးသောအခါတွင် ဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်ရသည်။ ဒီတစ်ခွက်က ကော်ဖီစေ့ အခြောက်လွန်နေပုံရတယ်။ ပြီးတော့ အရသာကလည်း သိပ်မကောင်းလှဘူးဟု ဒိုင်တစ်ယောက်က ပြောသောအခါ အခြားဒိုင်များက သဘောတူသည်။ တခြား ကော်ဖီခွက် တစ်ခုကို လက်ညှိုးထိုးပြီး ဒီတစ်ခွက်ကတော့ ထူးခြားဆန်းပြားတယ်ဟု ဒိုင်တစ်ယောက်က ပြောသည်။
The judges are from the United States and Thailand, and are gathered in Pyin Oo Lwin, Mandalay Region, in late March to spend three days assessing samples entered in the fourth annual Myanmar Coffee Quality Competition by 88 producers.
ဒိုင်များသည် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများမှဖြစ်ပြီး နှစ်စဥ်ကျင်းပသော ၄ ကြိမ်မောက် Myanmar Coffee Quality Competition တွင် ကော်ဖီထုတ်လုပ်သူ ၈၈ ဦးက ဝင်ပြိုင်သော နမူနာ ကော်ဖီများကို စစ်ဆေးရန် မတ်လနှောင်းပိုင်းတွင် ပြင်ဦးလွင်မြို့သို့ ၃ ရက်တာ လာရောက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။
“This competition is very important for the producers to know the quality of their coffee and to attract international buyers,” said one of the judges, Mr Matt Swenson, director of coffee at Chameleon Cold-Brew, based in Austin, Texas. “The winners will be the coffee ambassadors for the country.”
ဒီပြိုင်ပွဲက ကော်ဖီထုတ်လုပ်သူတွေ သူတို့ရဲ့ ကော်ဖီ အရည်အသွေးကို သိရှိနိုင်ရန်နဲ့ နိုင်ငံတကာ ဝယ်ယူသူတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ရန်အတွက် အရေးကြီးပါတယ်ဟု Texas ပြည်နယ် Austin မြို့ အခြေစိုက် Chameleon Cold- Brew ကုမ္ပဏီမှ ကော်ဖီ ဒါရိုက်တာလည်းဖြစ် ပြိုင်ပွဲ၏ ဒိုင်လည်းဖြစ်သော Mr Matt Swenson က ပြောကြားသည်။ ပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်တဲ့ လူတွေက ဒီနိုင်ငံရဲ့ ကော်ဖီ သံအမတ်တွေ ဖြစ်လာမှာပါဟု ဆိုသည်။
The competition is now in its fourth year, and the number of entries has increased over that time from 58 to 88. Although there were more samples that did not qualify as specialty coffee than in the past, Thai judge Ms Nisakorn Sinsawat said the overall quality of entries was higher.(pic)
ပြိုင်ပွဲ ကျင်းပလာခြင်းသည် ၄ ကြိမ်မြောက် ရှိပြီဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်အတွင်းတွင် ပြိုင်ပွဲဝင် အရေအတွက်သည် ၅၈ ဦးမှ ၈၈ ဦးအထိ တိုးလာခဲ့သည်။ ယခင်တုန်းကထက် specialty coffee အဖြစ် အရည်အသွေး မပြည့်မီသော ပြိုင်ပွဲဝင်တွေ ပိုမိုများပြားလာသော်လည်း ပြိုင်ပွဲဝင် အားလုံး၏ ခြုံငုံ အရည်အသွေးသည် တိုးတက်လာခဲ့သည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဒိုင်ဖြစ်သူ Ms Nisakorn Sinsawat က ပြောကြားသည်။
To qualify as high quality, or speciality, coffee, a brew must score higher than 80 points in an evaluation by professionally graded cuppers, or tasters. Quality is evaluated against such criteria as aroma, structure of the body, flavour, acidity and aftertaste.
အရည်အသွေးမြင့်သော specialty coffee အဖြစ် အဆင့်မီနိုင်ရန် ကော်ဖီခွက် တစ်ခွက်သည် စစ်ဆေးသူများ၏ သတ်မှတ်ချက်တွင် အမှတ် ၈၀ ကျော်ရမည် ဖြစ်သည်။ ကော်ဖီ၏ အရည်အသွေးကို အနံ့ အရသာ ကော်ဖီ၏ အသွင်သဏ္ဍာန် အက်ဆစ်ပါဝင်မှု သောက်သုံးပြီး ခံစားရသော အရသာတို့အပေါ် သုံးသပ်ပြီး သတ်မှတ်သည်။
“In the first year we had only a handful of very good speciality coffee and the quality of the samples was not as balanced,” Nisakorn recalled. “This year the samples are very clean.”
ပြိုင်ပွဲ ကျင်းပသော ပထမဆုံး နှစ်တွင် specialty coffee အဆင့်မီသော နမူနာ အနည်းငယ်မျှသာ ရရှိခဲ့သည်။ နမူနာများ အာလုံး၏ အရည်အသွေး ကွာဟမှုသည် များပြားခဲ့သည်။ ယခုနှစ်တွင် နမူနာများ အားလုံးသည် ခြုံငုံအားဖြင့် ကောင်းမွန်သည်ဟု Nisakorn က ဆိုသည်။
Linking growers to markets
ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးသူများအတွက် စျေးကွက် ရှာဖွေပေးခြင်း
The competition was supported by a California-based NGO, Coffee Quality Institute, a branch of the global Speciality Coffee Association. It was organised by the MCA and Winrock International, an NGO funded by the US Agency for International Development.
ထိုပြိုင်ပွဲကို California အခြေစိုက် NGO တစ်ခုဖြစ်သော Coffee Quality Institute က ထောက်ပံ့ပေးခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ Specialty Coffee Association ၏ လက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သည်။ ပြိုင်ပွဲကို MCA နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ Agency for International Development က ရံပုံငွေ ထောက်ပံ့ထားသော NGO အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် Winrock International တို့က စီစဥ်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်။
Winrock, which is active in development projects in more than 40 countries and funded the participation of one of the competition’s three judges, aims to integrate smallholders and poor rural households in competitive commercial value chains. It is training growers to raise the quality of their crop to specialty grade, enabling them to sell their beans for a higher price and boost their earnings. The NGO then helps them to sell the specialty coffee on the world market.
Winrock အဖွဲ့အစည်းသည် နိုင်ငံပေါင်း ၄၀ ကျော်တွင် ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နေပြီး ပြိုင်ပွဲတွင် ပါဝင်သော ဒိုင်တစ်ဦးအတွက်လည်း ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးသူ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကျေးလက်မှ တစ်နိုင်တစ်ပိုင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးသူများကို ပြိုင်ဆိုင်မှုများသော စျေးကွက်တွင် ယှဥ်ပြိုင်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးသူများကို အရည်အသွေးမြင့် ကော်ဖီများ စိုက်ပျိုးလာနိုင်စေရန် ထောက်ပံ့ပေးသည်။ ထွက်ရှိလာသော ကော်ဖီများကို စျေးကောင်းရစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံတကာ စျေးကွက်အထိ ရောက်ရှိနိုင်စေရန် ဆောင်ရွက်ပေးသည်။
“We create the linkage to the international market,” said Mr Timothy May, head of communication at Winrock Myanmar.
ကျွန်တော်တို့က နိုင်ငံတကာက ဝယ်ယူသူတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးပါတယ်ဟု Winrock Myanmar ဆက်သွယ်ရေး အကြီးအကဲ Mr Timothy May က ပြောကြားသည်။
Access to markets is fundamental for the development of the industry. Although coffee has been grown in Shan State for decades, the lack of buyers in the past meant it was never grown as a cash crop, he said.
ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြို့စေရန်အတွက် စျေးကွက် ရရှိမှုသည် အရေးကြီးသည်။ ကော်ဖီကို ရှမ်းပြည်နယ်တွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာတိုင် စိုက်ပျိုးခဲ့သော်လည်း အတိတ်ကာလတွင် ဝယ်ယူသူ မရှိသဖြင့် ဝင်ငွေကောင်းသော သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးခြင်းမျိုး မရှိခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောပြသည်။
“[It] was a backyard crop and the farmers made no difference in quality,” May told Frontier. “They picked green, yellow, red and spotted cherries, so the quality was not very high.”(pic)
လယ်သမားများသည် ကော်ဖီကို ခြံအနောက်ဘက် အပိုမြေတွင် စိုက်ပျိုးပြီး အရည်အသွေး တိုးတက်မှုကိုလည်း အလေးမထားကြပေ။ သူတို့သည် ကော်ဖီစေ့ စိမ်းနေစဥ် အဝါရောင် အနီရောင်နှင့် အစက်အပျောက်များ ပါနေလျှင်ပင် ခူးကြသည်။ ထို့ကြောင့် ကော်ဖီအရည်အသွေးမှာ မကောင်းကြောင်း May က Frontier ကို ပြောပြသည်။
Of the two main varieties of coffee, Arabica is superior to robusta, with a sweeter, softer taste. It’s also harder to grow because it is fussier about climatic conditions. The fact that Arabica can be grown in Myanmar – plantations were established in Shan State during the colonial era but were later neglected – is one reason why it offers strong potential as a cash crop for smallholder growers.
အဓိက ကော်ဖီအမျိုးအစား ၂ ခု တွင် Arabica သည် Robusta ထက် ပိုမို အရည်အသွေးကောင်းသည်။ သို့သော် Arabica ကော်ဖီသည် စိုက်ပျိုးရသည်မှာ ခက်ခဲပြီး ရာသီဥတု ရွေးချယ်သည်။ သို့သော် Arabica ကော်ဖီကို မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ကိုလိုနီခေတ်က စိုက်ပျိုးခဲ့ကြသည်။ သို့သော် နောက်တွင် စိုက်ပျိုးခြင်း မရှိကြတော့ပေ။ ထို့ကဲ့သို့ စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့သော သာဓကများ ရှိခဲ့သဖြင့် ကော်ဖီသည် ဝင်ငွေကောင်းသော သီးနှံတစ်ခု ပြန်ဖြစ်လာနိုင်ရန် အလားအလာကောင်းများ များစွာရှိနေသည်။
The main goal of the Coffee Quality Competition is to identify specialty coffee that is likely to attract international interest. It’s a strategy that has proved successful for growers like U Thiha, 23, who has a plantation at Mogok in the northern mountains of Mandalay Region.
Coffee Quality Competition ရည်ရွယ်ချက်မှာ နိုင်ငံတကာ ဝယ်ယူသူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်သော specialty coffee များကို ရှာဖွေရန် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးသူ ဦးသီဟအတွက် အောင်မြင်စေသော မဟာဗျူဟာ တစ်ခုဟု ဆိုနိုင်သည်။ ဦးသီဟသည် မန္တလေးတိုင်း မြောက်ပိုင်း တောင်ပေါ်မြို့ဖြစ်သော မိုးကုတ်တွင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးနေခြင်း ဖြစ်သည်။
“I got my first international buyers from the United Kingdom, Singapore and Switzerland after I won the first prize for washed processed beans last year,” he told Frontier at the competition on March 23.
ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က ပြိုင်ပွဲမှာ ပထမအဆင့် ရရှိအပြီးမှာ ယူကေ စင်ကာပူနဲ့ ဆွဇ်ဇာလန် နိုင်ငံတွေက ကျွန်တော်ရဲ့ ကော်ဖီတွေကို ပထမဆုံး စဝယ်လာပါတယ်ဟု မတ်လ ၂၃ ရက် ပြိုင်ပွဲနေ့တွင် ဦးသီဟက ပြောပြသည်။
Winning the prize also helped to gain acceptance and respect from his family for his coffee-growing venture.
ဆုရရှိလိုက်သောကြောင့် သူ၏ မိသားစုဝင်များက သူ၏ လုပ်ငန်းအပေါ် လေးစားမှု ရှိလာသည်ဟု ဦးသီဟက ဆိုသည်။
“Before, they thought I was wasting my time and wouldn’t make a profit,” said Thiha. His beans took out the same category again in March and he is hopeful of turning his first real profit from this year’s crop.
မိသားစုဝင်တွေက ကျွန်တော်ကို အချိန်ဖြုန်းနေတယ်။ ဒီလုပ်ငန်းက မအောင်မြင်နိုင်ဘူးလို့ အရင်က ထင်ခဲ့ကြတယ်။ ယခု မတ်လတွင်လည်း သူ၏ ကော်ဖီသည် ပထမအဆင့်တွင်ပင် ရပ်တည်နိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ယခုနှစ်တွင် သူ၏ ပထမဆုံး အမြတ်အစွန်းကို ရရှိနိုင်ရန် မျှော်လင့်လျှက် ရှိသည်။
Sai Wan, 49, who farms 283 hectares (700 acres) at Pyin Oo Lwin, also appreciates the competition for its role in helping to improve the quality of his Arabica. He’s been waiting for years to have better prospects for his crop. His family was awarded land from the military government in 1999 to grow coffee but the project went nowhere.
အသက် ၄၉ နှစ်အရွယ် Sai Wan သည် ပြင်ဦးလွင်မြို့တွင် ၇၀၀ ဧက ရှိသော ကော်ဖီခြံကို စိုက်ပျိုးနေသူ ဖြစ်သည်။ သူသည် သူ၏ Arabica ကော်ဖီကို ထိုပြိုင်ပွဲက အရည်အသွေး မြင့်မားလာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်လျှက် ရှိသည်။ သူသည် သူ၏ ကော်ဖီအတွက် အလားအလာကောင်းများ ရရှိစေရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ စောင့်စားလာခြင်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် သူ၏ မိသားစု လုပ်ငန်းအတွက် စစ်အစိုးရက မြေယာများ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ထိုစီမံကိန်းသည် အောင်မြင်မှု မရှိခဲ့ပေ။
“The government wanted to make a coffee city, but we had no market and no experience and could only sell our product for a very low price,” said Sai Wan.
အစိုးရက ပြင်ဦးလွင်ကို ကော်ဖီမြို့ ဖြစ်လာအောင် ဖန်တီးချင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့မှာ စျေးကွက်မရှိဘူး။ အတွေ့အကြုံလည်း မရှိဘူး။ ထွက်လာတဲ့ ကော်ဖီတွေကို စျေးနှုန်း အနည်းဆုံးနဲ့ ရောင်းချခဲ့တယ်ဟု Sai Wan က ပြောပြသည်။
The sales director of Myanmar Coffee Group, a processing company based just outside Pyin Oo Lwin, he’s also vice chairman of the MCA.
ပြင်ဦးလွင်မြို့၏ အပြင်ဘက်တွင်ရှိသော ကော်ဖီပြုပြင်သည့် ကုမ္ပဏီဖြစ်သည့် Myanmar Coffee Group ၏ အရောင်း ဒါရိုက်တာသည် MCA ၏ ဒုတိယ ဥက္ကဌလည်း ဖြစ်သည်။
The association has about 200 members, most of whom own large plantations, but Sai Wan said the group was still not very active. Taking the organisation and funding of the Coffee Quality Competition in 2020 would be a challenge.
ထိုအသင်းတွင် အဖွဲ့ဝင် ၂၀၀ ခန့် ရှိပြီး အဖွဲ့ဝင် အများစုသည် ကော်ဖီခြံများ ပိုင်ဆိုင်ထားကြသူများ ဖြစ်သည်။ Sai Wan က ပြောကြားရာတွင် ထိုအဖွဲ့အစည်းသည်လည်း ထိရောက်သော တက်ကြွလှုပ်ရှားမှု မရှိသေးဘူးဟု ဆိုသည်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် Coffee Quality Competition ကို ရံပုံငွေ ထောက်ပံ့နိုင်ရန်မှာ ၎င်းအတွက် အခက်အခဲ တစ်ရပ် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။
“This year we charged K30,000 [to assess] a sample and when Winrock gets out we will probably adjust it,” he said.
ဒီနှစ်မှာတော့ ကော်ဖီခွက် နမူနာ တစ်ခုကို စစ်ဆေးခ ကျပ် ၃၀ ၀၀၀ ယူထားပါတယ်။ Winrock က မလုပ်ဆောင်တော့ဘူးဆိုရင် ဒီနှုန်းကို ပြန်လည်သတ်မှတ်ဖို့ ရှိပါတယ်ဟု သူက ဆိုသည်။
Fighting drugs and conflict with coffee
မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် စစ်မက် ပဋိပက္ခများကို ကော်ဖီဖြင့် တိုက်ဖျက်ခြင်း
Raising the sampling fee risks excluding smallholders from the competition, however. Most of these are in southern Shan State, and some are former opium growers who have switched to coffee with the help of crop substitution projects backed by international agencies such as the United Nations Office on Drugs and Crime.
ကော်ဖီ နမူနာများကို စစ်ဆေးခ မြှင့်တင်လိုက်ပါက အသေးစား ကော်ဖီစိုက်သူများ ပြိုင်ပွဲတွင် ပါဝင်နိုင်တော့မည် မဟုတ်ပေ။ ကော်ဖီစိုက်သူ အများအပြားသည် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ ဖြစ်သည်။ တစ်ချို့သည် ယခင်က ဘိန်းစိုက်ခဲ့သူများ ဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် United Nations Office on Drugs and Crime စသော နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများ၏ အကူအညီဖြင့် ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံများကို ပြောင်းစိုက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
“A lot of farmers want to change to coffee, there is no doubt about that,” said UNODC country manager Mr Troels Vester. “They no longer want to have the problem of religious groups, the army, the police or organised crime coming in and cutting the opium and they get nothing,” he said, referring to official and unofficial eradication campaigns. Another reason was that opium poppy degraded the soil, he said.(pic)
လယ်သမား အများစုက ကော်ဖီကို ပြောင်းစိုက်ချင်ကြတယ်။ ဒါက ငြင်းဆိုနိုင်ဖွယ်ရာ မရှိဘူးဟု UNODC ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ မန်နေဂျာ Mr Troels Vester က ပြောကြားသည်။ သူတို့ စိုက်ထားတဲ့ ဘိန်းပင်တွေကို ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ စစ်တပ် ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေက လာရောက်ဖျက်ဆီးလို့ ဘာမှ မကျန်တာမျိုး သူတို့ မဖြစ်ချင်ကြဘူးဟု တရားဝင်နှင့် တရားဝင် မဟုတ်သော ဘိန်းတိုက်ဖျက်ရေး စီမံကိန်းများကို ရည်ညွှန်းပြီး ပြောပြသည်။ တခြား တစ်ချက်က ဘိန်းစိုက်ပျိုးရင် မြေဆီလွှာတွေ ပျက်ဆီးတယ်ဟု သူက ဆိုသည်။
In coffee-growing areas where fighting continues between the Tatmadaw and ethnic armed groups, supporting production of the crop is also about building trust. The UNODC launched the coffee crop programme in 2014 after building ties with stakeholders and trying to establish different crops since 2009.
ကော်ဖီစိုက်ပျိုးသော နေရာများတွင် တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တို့ကြား တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေသောကြောင့် ကော်ဖီထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ရန်မှာ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရသည်။ UNODC သည် ၂၀၀၉ ခုနှစ်ကတည်းက ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံကို စိုက်ပျိုးနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ရာ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ချိတ်ဆက်ပြီး ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးရေး အစီအစဥ်ကို စတင်ခဲ့သည်။
“In 2014, RCSS signed a nine-point agreement with us which asks us to start programmes in areas under its control,” said Vester, referring to the Restoration Council of Shan State, political wing of the Shan State Army-South.
၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ RCSS အဖွဲ့က ကျွန်တော်တို့နဲ့ အချက် ၉ ချက် ပါဝင်တဲ့ သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့အပြီးမှာ ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်တဲ့ ဒေသတွေမှာ ကော်ဖီစိုက်ပျိုးရေး အစီအစဥ်တွေကို စတင်နိုင်ခဲ့တယ်ဟု Vester က ပြောပြသည်။ RCSS သည် Shan State Army – South တပ်ဖွဲ့၏ နိုင်ငံရေး အဖွဲ့ဖြစ်သော Restoration Council of Shan State အဖွဲ့ကို ဆိုလိုသည်။
The first coffee bushes were planted that year around Hopong, about 15 kilometres east of the state capital Taunggyi, and today about 1,050 farmers are participating in the project. Their fields cover almost 1,200 hectares. Vester describes the program as a “pilot”, noting that an area 40 times larger is being used for opium cultivation in Shan State.
ပထမဦးဆုံးသော ကော်ဖီပင်ကို ထိုနှစ်မှာပင် တောင်ကြီးမြို့၏ အရှေ့ဘက် ၁၅ ကီလိုမီတာခန့် ကွာဝေးသော Hopong မြို့တွင် စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ထိုအစီအစဥ်ဖြင့် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးနေသော တောင်သူ ၁၀၅၀ ဦးခန့် ရှိပြီဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ကော်ဖီစိုက်ခင်းသည် ၁၂၀၀ ဟက်တာ ခန့် ရှိပြီဖြစ်သည်။ ၎င်းမှာ ရှေးဦး လုပ်ဆောင်သော အစီအစဥ်ဖြစ်ပြီး ၎င်းထက် အဆ ၄၀ ခန့် ရှိသော မြေနေရာများတွင် ဘိန်းပင်များကို စိုက်ပျိုးနေဆဲ ဖြစ်သည်ဟု Vester က ဆိုသည်။
The UNODC helps participating farmers crop half a hectare (just over an acre) of their land for coffee cultivation in the first year, and the same area again in the second and third years. The UN agency helps them get land use certificates for the fields, provides training and has established processing facilities.
ပထမဦးဆုံးနှစ်တွင် UNODC သည် လယ်သမားများ စိုက်ခင်း ၁ ဧက ကျော်ခန့်ကိုသာ ကော်ဖီစိုက်ပျိုးရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဒုတိယနှင့် တတိယ နှစ်များတွင်လည်း ထို ပမာဏခန့်ကိုသာ တိုးချဲ့ အသုံးပြုခဲ့သည်။ UN အေဂျင်စီသည် လယ်သမားများကို မြေယာ အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်များ ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပေးသည်။ လယ်သမားများအတွက် ကော်ဖီစိုက်ပျိုး နည်းစနစ်များ သင်ကြားပေးပြီး ကော်ဖီပြုပြင်သည့် စက်ရုံများလည်း တည်ထောင်ပေးသည်။
Vester said transforming all the opium fields into coffee plantations was theoretically possible, but would cost about US$150 million and require an agreement among all political stakeholders.
Vester က ပြောကြားရာတွင် ဘိန်းစိုက်ခင်းများ အားလုံးကို ကော်ဖီစိုက်ခင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲပစ်ရန်မှာ သဘောတရားအရ ဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၅၀ ခန့် ရန်ပုံငွေ လိုအပ်မည်ဖြစ်ပြီး သက်ဆိုင်သော နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်း အားလုံး၏ သဘောတူညီမှု လိုအပ်မည်ဟု Vester က ဆိုသည်။
As with the growers at Pyin Oo Lwin, the key issues for farmers in southern Shan are marketing and finding international buyers. Progress is being made. In 2017 a French company, Malongo, signed a contract with Green Gold, a growers’ cooperative established by UNODC, to buy its specialty coffee until 2022.(pic)
ပြင်ဦးလွင်မှ ကော်ဖီ စိုက်ပျိုးသူများနှင့် နှိုင်းယှဥ်လျှင် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းမှ ကော်ဖီစိုက် တောင်သူများ၏ ပြဿနာမှာ စျေးကွက် ရှာဖွေခြင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ဝယ်ယူသူများကို ရှာဖွေရခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် တိုးတက်မှုများတော့ ရှိလာပါသည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ် ကုမ္ပဏီ တစ်ခုဖြစ်သော Malongo သည် UNODC က တည်ထောင်ထားသော ကော်ဖီစိုက်ပျိုးသူ ပူးပေါင်းအဖွဲ့ဖြစ်သည့် Green Gold ထံမှ specialty coffee များကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်အထိ ဝယ်ယူရန် သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။
Nang Su Su Kyi is one of the farmers at Long Hay village – about 21 kilometres (13 miles) from Hopong and 40km (25 miles) from Taunggyi – who made the change from growing opium to specialty coffee in 2014. “My farm is near the village, so if the government came to eradicate the poppy I would be the first,” she told Frontier.
မနန်းစုစုကြည်သည် Hopong မြို့နှင့် ၁၃ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသော Long Hay ရွာတွင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုး တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူမသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ဘိန်းစိုက်ပျိုးရာမှ ကော်ဖီကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးလာသူ ဖြစ်သည်။ ကျွန်မရဲ့ ဘိန်းစိုက်ခင်းက ရွာအနားမှာပဲ ရှိတယ်။ ဒီတော့ အစိုးရက ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှု တိုက်ဖျက်ဖို့ လာရင် ကျွန်မကို အရင်ဆုံး မိတာပဲဟု သူမက ပြောပြသည်။
Su Su Kyi’s annual income from coffee is yet to match what she was making from opium, the raw material for producing heroin. She had earned at least K1 million from growing opium on 0.4ha, much more than the K400,000 she earned this year from her 0.5ha coffee crop. However, she is determined to stick at it, particularly given coffee yields increase with the age of the bushes and it is not as labour intensive as opium poppy.
မစုစုကြည် ကော်ဖီစိုက်၍ရသော တစ်နှစ် ဝင်ငွေသည် ဘိန်းစိုက်၍ ရသော ဝင်ငွေကို မမီနိုင်သေးပေ။ သူမသည် ဘိန်းစိုက်ခဲ့စဥ်က စိုက်ပျိုးမြေ ၀.၄ ဟက်တာကို ကျပ် ၁၀ သိန်းခန့် ဝင်ငွေ ရရှိခဲ့သည်။ ယခုနှစ် ကော်ဖီစိုက်သောအခါ ၀.၅ ဟက်တာ တွင် ကျပ် ၄ သိန်းခန့်သာ ဝင်ငွေရသည်။ ကော်ဖီပင်များသည် အသက်ရလာသည်နှင့်အမျှ အထွက်တိုးလာနိုင်သောကြောင့် သူမက ကော်ဖီကိုသာ ဆက်လက်စိုက်ပျိုးရန် ဆုံးဖြတ်ထားသည်။ ထို့ပြင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးရခြင်းသည် လုပ်အားလည်း သိပ်မလိုအပ်ပေ။
Of the 120 households in Long Hay, 33 are growing coffee. Initially, though, only 18 signed up when the UNODC launched the project in 2014. It took three years for them to be able to harvest their first berries.
Long Hay ရွာတွင် အိမ်ထောင်စု ၁၂၀ ခန့် ရှိရာ ၃၃ ဦးခန့်သာ ကော်ဖီကို စိုက်ပျိုးသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် UNODC အဖွဲ့က စီမံကိန်းကို စတင်ခဲ့စဥ်က စိုက်ပျိုးရန် စာရင်းပေးသူ ၁၈ ဦးသာ ရှိခဲ့သည်။ ပထမဆုံး ကော်ဖီစေ့ကို ရိတ်သိမ်းနိုင်ရန်အတွက် ၎င်းတို့သည် ၃ နှစ်ခန့် စောင့်ခဲ့ရသည်။
Some were reluctant because of a previous project in 2006 initiated by Yangon-based NGO Metta Development Foundation. At the time the only market was local and they received just K100 a viss (1.6kg, 3.6 pounds) for their crop; now they can expect to make about K800 a viss.
၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် လာရောက်ခဲ့သော ရန်ကုန်အခြေစိုက် Metta Development Foundation စီမံကိန်း၏ မအောင်မြင်ခဲ့သော အတွေ့အကြုံများကြောင့် တစ်ချို့ တောင်သူများက စိတ်မပါကြပေ။ ထိုအချိန်က ပြည်တွင်း စျေးကွက်တွင်သာ ရောင်းချနိုင်ခဲ့ပြီး ကော်ဖီ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၀၀ သာ ရရှိခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၈၀၀ အထိ ရရှိနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။
For many of the others, the risk of changing to a new crop was too high and trust in the foreign organisation was too low. Some villagers continue to grow poppy to maximise their earnings. “There was a rumour that the government would take the land as soon as the farmers changed to coffee,” farmer Nang Ohn, 35, told Frontier.
ကျန်တောင်သူများအဖို့ ကော်ဖီကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးရန် စွန်းစားရမှုက များလွန်းသည်။ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများကို ယုံကြည်မှုကလည်း နည်းပါးလွန်းသည်။ တစ်ချို့ ရွာသာများသည် ၎င်းတို့ ဝင်ငွေ အများဆုံး ရရှိနေစေရန် ဘိန်းကိုသာ ဆက်လက်စိုက်ပျိုးဆဲ ဖြစ်သည်။ လယ်သမားတွေ ကော်ဖီကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးပြီဆိုတာနဲ့ အစိုးရက မြေတွေကို လာသိမ်းလိမ့်မယ်ဆိုပြီး ကောလဟာလတွေကလည်း ထွက်နေပါတယ်ဟု ွသက် ၃၅ နှစ်အရွယ် နန်းအုန်းက ပြောပြသည်။
Seven of the farmers involved in the UNODC project have formed a Long Hay Coffee Group, which won third prize at the Coffee Quality Competition this year for its natural dried beans with a score of 86 points.
UNODC စီမံကိန်းဖြင့် စိုက်ပျိုးခဲ့သော ကော်ဖီတောင်သူ ၇ ဦးက ဖွဲ့စည်းခဲ့သော Long Hay Coffee Group သည် ယခုနှစ် Coffee Quality Competition တွင် တတိယဆုကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် သဘာဝကောဖီစေ့ အခြောက်ဖြင့် ၈၆ မှတ် ရရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
However, the farmers are yet to taste their coffee. They don’t have a roasting machine.
သို့သော် ကော်ဖီတောင်သူများက မိမိတို့ စိုက်ပျိုးသော ကော်ဖီအရသာကိုပင် မသိရှိကြပေ။ သူတို့တွင် ကော်ဖီစေ့ လှော်သော စက်ကိရိယာများ မရှိကြပေ။
TOP PHOTO: Judge Ms Nisakorn Sinsawat tastes samples at the Myanmar Coffee Quality Competition in Pyin Oo Lwin. (Nyein Su Wai Kyaw Soe | Frontier)
အထက်ပုံ ပြင်ဦးလွင်မြို့ Myanmar Coffee Quality Competition တွင် နမူနာ ကော်ဖီများကို ဒိုင်ဖြစ်သူ Ms Nisakorn Sinsawat က စစ်ဆေးနေပုံ