Po wypadzie do Missouri opowiadanym zgłoskami poświęconymi "Krwawemu Billowi" (cz. I i cz. II). trzeba zrównoważyć poziom i sięgnąć po generała wagi ciężkiej. Generała, który miał okazję zniszczyć armię Konfederacji na wschodnim teatrze działań czy zdobyć stolicę Skonfederowanych Stanów: Richmond, lecz zawsze dziwny splot okoliczności połączony z cechami charakteru tego człowieka powodowały może nie klęskę, ale brak zwycięstwa. Ku rozpaczy prezydenta Abrahama Lincolna i Narodu. Przed Państwem, George Brinton McClellan.

Wonderkid

Rodzina McClellanów była bardzo wysoko postawiona w hierarchii Filadelfijskiej societe - ojciec, również George, był renomowanym chirurgiem, zaś matka Elizabeth Sophie miała opinię "pełnej gracji i wyrafinowania". Przodkowie McClellana mieli także zasługi w wojnie rewolucyjnej - Samuel McClellan walczył pod Lexington i Concord. Dzięki rodzinnym koneksjom już w wieku 13 lat ambitny młodzieniec został przyjęty na Uniwersytet Pensylwanii, ale studia prawnicze go nie satysfakcjonowały, toteż w liście do niezbyt przychylnie pamiętanego przez potomność prezydenta Johna Tylera ojciec wyjednał mu miejsce w West Point - przyszły głównodowodzący wojskami Unii miał wtedy 15 lat.

Tam młody George niemal z miejsca został gwiazdą, ale głównie wśród... synów południowej arystokracji, spośród której pochodziła większość jego przyjaciół z doby studiów wojskowych. Zaliczali się do nich m.in. trzej późniejsi generałowie Szarych: wybitny teoretyk Dabney Maury, diablo odważny A.P. Hill czy koniec końców niezbyt barwny Cadmus Wilcox. George był prymusem i radził sobie z przedmiotami w nowojorskiej szkole dla oficerów z łatwością, oprócz jednego - rysunku, co miało umieścić go na drugiej pozycji wśród absolwentów West Point w 1846 roku, za Charlsem Stewartem, który jest znany głównie z tego, że był umieszczony na liście końcowej wyżej od "Little Maca", ten zaś otrzymał prestiżowy przydział do korpusu inżynierskiego.

↑ George B. McClellan (1826 - 1885) (źródło: Wikipedia)

Nie zniknęły emocje po nominacji, a już kadeci rocznika 1846 wsiadali na statki, by udać się na wojnę z Meksykiem, która miała stworzyć wielu przyszłych dowódców wojny secesyjnej. McClellan udawał się na tę wojnę wyposażony w dwururkę, dwa pistolety, szablę, szablę paradną i nóż Bowiego. Niestety szok klimatyczny i spotkanie z południową florą bakteryjną sprawiły, że szybko do dopadła malaria i dyzenteria, co spowodowało niemal miesięczną przerwę w służbie. Lecz kiedy George miał okazje odznaczyć się pod Contreras, Churubusco i Chapultepec, szybko z porucznika II klasy stał się kapitanem.

Tam nauczył się kilku rzeczy, docenił wartość ataku z flanki nad frontalnym uderzeniem, uważnie odnotował zalety oblężenia, ale najważniejszą rzeczą, która miała okazać się bardzo ważna w jego późniejszej karierze, było zgłębianie wiedzy o politykowaniu. Polityka przenikała się z wojną secesyjną w ogromnej skali, co było spowodowane demokratycznym systemem rządów, rozwinięciem ducha obywatelskiego i innymi czynnikami. Dla przykładu polityk będący czołową postacią w swoim miasteczku miał ogromną szansę na otrzymanie oficerskiego stopnia wojskowego w oddziałach ochotniczych podczas wojny secesyjnej - skoro wyróżniał się w życiu społecznym, to w armii także powinien spisywać się bez zarzutu. Bardzo wiele żyć utracono przez tego rodzaju myślenia, zwłaszcza na Północy.

Tu i tam, rozmaite przydziały

Po wojnie z Meksykiem przed ambitnym McClellanem otworzył się makrokosmos możliwości. Trenował kadetów w West Point w sztuce inżynierii, konstruował forty, szukał źródeł Czerwonej Rzeki, publikował instrukcje wojskowe, szukał możliwości skonstruowania kolei spinającej dwa wybrzeża USA wciąż będąc oficerem armii. Co jest niezwykle ciekawe, w tamtym okresie "Little Mac" zbliżył się politycznie i osobiście do Jeffersona Davisa, który piastował stanowisko Sekretarza Wojny w administracji pro-południowego Franklina Pierce'a. Davis zlecił mu wyznaczenie korytarza pod zbudowanie planowanej kolei pacyficznej - podczas tego zadania wszedł w spór z gubernatorem stanu Waszyngton Isaackiem Stevensem, który kilkanaście lat później polegnie razem z Philipem Kearnym pod Chantilly. McClellan dał ciała podczas tamtej ekspedycji wybierając pod budowę kolei Przełęcz Yakima, pomijając co najmniej trzy inne, dogodniejsze miejsca do pociągnięcia linii (wykorzystywane dziś) i odmawiając wykonania podchwytliwego polecenia Stevensa, żeby spróbował przejść wybraną przez siebie przełęcz zimą. Rozgoryczony i doprowadzony do szewskiej pasji Stevens zażądał kategorycznie wydania mu dzienników wyprawy, ale McClellan równie płomiennie odmówił, przypuszcza się, że z powodu umieszczania w dziennikach osobistych uwag ad personam, które mogły go wystawić na pośmiewisko i zszargać jego stosunki w wieloma towarzyszami ekspedycji. Również ta cecha - niesubordynacja wobec postawionych wyżej od siebie - miała pokutować w przyszłości, kiedy McClellan z jednej strony traktował Abrahama Lincolna uprzejmie, zapewne wytężając swoje siły psychiczne, a za plecami pisząc o nim do żony jako o "pawianie" czy obmawiając otwarcie ze swoimi protegowanymi.

↑ Isaac Stevens (1818 - 1862) (źródło: Wikipedia)

Gdy "Little Mac" wracając na Wschód po całej waszyngtońskiej awanturze zaczął spotykać się z Mary Ellen Marcy, swoją przyszłą żoną, która póki co była dlań niedostępna odrzucając propozycję ożenku, spośród dziewięciu kandydatów wybrała... A.P.Hilla, ale rodzina wymogła na niej rezygnację ze ślubu, wobec niechęci do przyszłego bohatera obrony Petersburga.

Znowu na polecenie Sekretarza Wojny, rzutki wojskowy został wysłany na misję rozeznania możliwości obronnych na Santo Domingo - USA patrzyło na Karaiby wobec słabości europejskich potęg kolonialnych bardzo łakomym wzrokiem. Zwłaszcza bogaci plantatorzy spoglądali na tę część świata jako na potencjalne przedłużenie władzy Stanów Zjednoczonych - nie ma się co dziwić, powstałyby nowe niewolnicze stany przynoszące ogromne zyski z produkcji takich towarów jak trzcina cukrowa czy tytoń. Autor poleca film z Edem Harrisem "Walker" - bardzo ciekawy acid-western, który traktuje o życiu filibustera, chcącego zaanektować dla USA Amerykę Środkową.

Nie była to ostatnia wyprawa McClellana w tym czasie, niebawem wybuchła z wielką mocą wojna pomiędzy Rosją, a Turcją wspieraną przez szeroką koalicję państw europejskich tj. Wielka Brytania, Francja czy Sardynia. Młody wonderkid West Point został obserwatorem konfliktu z ramienia USA - głównie miał okazję poznać twarde realia oblężenia Sewastopola przez wojska koalicji, co skłoniło go do zawarcia w swoim raporcie krytycznej oceny całego przedsięwzięcia, ale nie powstrzymało go później od próby powtórzenia tego manewru na Richmond i faktycznego zastosowania go wobec portu Norfolk, co wydatnie spowolniło w założeniu "błyskawiczną" tzw. kampanię półwyspową w 1862 roku. Uzyskał także bezcenną wiedzę, którą wykorzystał w mistrzowski sposób - poznał organizacyjną strukturę wojsk europejskich, co wydatnie pomogło w okiełznaniu ochotniczego żywiołu żołnierzy w późniejszej Armii Potomaku i stworzenia z niej armii z prawdziwego zdarzenia. Pominął jednak rolę gwintowanej broni tak w wojnie na Krymie, jak i później w nadchodzącym konflikcie pomiędzy Północą a Południem, ale pocieszenie jest takie, że niemal wszyscy dowódcy popełniali ten błąd.

W 1857 roku McClellan zrezygnował z przydziału w armii i związał swoje umiejętności inżynierskie z przedsięwzięciami kolejowymi, ale krew była nadal gorąca - rozważał nawet karierę filibustera w celu wsparcia reżimu Benito Juareza w Meksyku przeciw zakusom europejskich potęg, czy powrót do armii wobec wojny z mormonami w Utah. Podczas wyborów w 1860 roku wspierał gorąco "Małego Giganta" Stephena Douglasa, który swój przydomek zawdzięczał napoleońskiemu wzrostowi i podobnej charyzmie, ale złośliwi twierdzą, że za tym określeniem krył się talent Douglasa do wypijania ogromnych ilości whisky, co doprowadziło do jego choroby i przedwczesnej śmierci rok po wyborach. Tak, McClellan był demokratą przeciwnym emancypacji niewolników, który miał niebawem wejść w buty głównodowodzącego armią administracji republikańskiej, czy to w ogóle mogło się dobrze skończyć?

↑ Stephen "Mały Gigant" Douglas (1813-1861), także znany z publicznych debat z Lincolnem nt. niewolnictwa (źródło: Wikipedia)

CDN...

Źródła:

James M.McPherson, Battle Cry of Freedom: Historia Wojny Secesyjnej
Shelby Foote, Civil War: A Narrative From Fort Sumter to Perryville
Stephen B. Oates, Lincoln
S.C.Gwyne, Wrzask rebeliantów