Konrad Krzyżanowski, Portrety Feliksa Jasieńskiego

in polish •  5 years ago  (edited)

Kiedyś rozmawiałem z pewną zagraniczną historyk sztuki, która uważała że mówienie o jednej polskiej sztuce ok. 1900 roku jest niewłaściwe. Warszawa to krąg północny z m.in. Wilnem, Rygą, Petersburgiem. Kraków i Lwów to obszar w kręgu oddziaływania Wiednia. Jedno drugiego nie wyklucza, a cały czas robi na mnie wrażenie jak usilnie starano się wówczas działać na rzecz jednej wspólnej polskiej kultury przekraczającej granice zaborów. Ile zabiegów czyniono aby dzieła artystów polskich były pokazywane we wszystkich trzech zaborach. Ale nawet bez tych starań to byłaby nadal jedna wspólna sztuka polska, niezależnie od konfliktów i skandali jakie były jej udzialem. Feliks Jasieński działał w Warszawie i Krakowie. Narysowane węglem Krzyżanowskiego pochodzą z czasów konfliktu Jasieńskiego z warszawskim środowiskiem artystycznym, który zaczął się publikacją wyjątkowo niestosownego artykułu poświęconego dopiero co zmarłemu Wojciechowi Gersonowi. Jasieński pisał "Że ś.p. Gerson kochał sztukę, że pragnął stworzyć sztukę naszą, że pracował niezmordowanie jak mógł i umiał – nie ulega to żadnej wątpliwości. Nie ulega jednak żadnej wątpliwości również i to, że rezultat tych usiłowań był marny – jeżeli zrobimy przegląd owoców pracy; równający się zeru – jeżeli chodzi o działalność nauczycielską; opłakany wreszcie co do wpływu na czytającą publiczność” Dalej jest jeszcze gorzej. Jasieński nie miał za grosz racji a Gerson był pewnie tylko celem zastępczym. Pokazana przez niego w Warszawie wystawa kolekcji sztuki japońskiej nie spotkała się ze zbyt życzliwym przyjęciem, co doprowadziło Jasieńskiego do opatrzenia jej napisem "nie dla bydła" a wkrótce potem do wyprowadzenia się z Warszawy do Krakowa. Właśnie z czasu już po tym skandalu, pochodzą dwa jego portrety autorstwa Krzyżanowskiego, działającego wówczas w Warszawie. Jedne z najlepszych jakie Jasieński posiadał, mimo że wykonane w tak trudnej i nietrwałej technice, jaką jest węgiel. Jeden z 5. a drugi z 24. marca 1901 roku.

Konrad Krzyżanowski, Portret Feliksa Jasieńskiego, 5 marca 1901. Zdjęcie z wystawy Konrada Krzyżanowskiego w Pałacu Herbsta w Łodzi.
krz1.jpg

Konrad Krzyżanowski, Portret Feliksa Jasieńskiego, 24 marca 1901
03-r.a.-000208001_1422013890066.jpg

Wystawę Krzyżanowskiego w Łodzi można jeszcze obejrzeć dziś i jutro.

Authors get paid when people like you upvote their post.
If you enjoyed what you read here, create your account today and start earning FREE STEEM!