در طی توفان‌های خورشیدی، گازهای داغ از سوراخی در اتمسفر خورشید به بیرون پرتاب می‌شود و موجب ایجاد بادهای خورشیدی قوی می‌شود که پر از ذرات باردار است. این ذرات به داخل فضا و به سوی سیاره‌ی زمین پرتاب می‌شود.
بادهای خورشیدی موجب ایجاد یک توفان زمین‌مغناطیسی می‌شود. آیا می‌دانید توفان ژئومغناطیسی چیست و چه تأثیری بر روی انسان‌ها در کره‌ی زمین دارد؟
Image credit: Wikipedia
همان‌طور که از اسم آن پیدا است، «توفان ژئومغناطیسی» (یا زمین‌مغناطیسی) نوعی اختلال در مغناطوسپهر سیاره‌ی زمین است. مغناطوسپهر یک فضای حبابی‌شکل در اطراف زمین است که تحت تأثیر میدان مغناطیسی زمین قرار دارد. باد خورشیدی به‌صورت انرژی به مغناطو سپهر منتقل می‌شود و موجب تداخل با این حباب می‌شود.
زمانی که ذرات حاصل از باد خورشیدی به مغناطوسپهر زمین می‌رسند، ممکن است به‌وسیله‌ی این مغناطوسپهر جذب شوند و به انرژی آن اضافه کنند. این جریان آب‌وهوایی قدرتمند در فضا، ممکن است جریان‌های موجود در مغناطوسپهر را تغییر دهند و میدان‌های آن را دچار اعوجاج نمایند.
شاید بدانید که به لایه‌ی خارجی اتمسفر خورشید، «تاج خورشید» گفته می‌شود. گاهی از اوقات، از داخل سوراخ‌هایی که در این تاج خورشید وجود دارد، گازهای داغ به بیرون فوران می‌کند و باد خورشیدی ایجاد می‌کند.
داده‌های به دست آمده از فضاپیمای ناسا نشان می‌دهد که باد خورشیدی با سرعت ۶۰۰ کیلومتر بر ثانیه حرکت می‌کند. البته باید دانست که در این زمینه، جای نگرانی نیست، زیرا میدان مغناطیسی زمین اکثر ذرات باردار موجود در باد خورشیدی را متوقف می‌کند و مانع از رسیدن آنها به زمین می‌شود.
البته باید دانست که این ذرات در فضا ممکن است موجب ایجاد تشعشع شوند، و بر فضاپیماهایی که در مدارهای مرتفع به دور کره‌ی زمین می‌چرخند، تأثیر بگذارند.
یکی دیگر از تأثیراتی که توفان‌های مغناطیسی در روی زمین دارند، ایجاد اختلال در GPS، ارتباط موبایل، و تلویزیون‌های ماهواره‌ای است. حتی گفته می‌شود که توفان ژئومغناطیسی می‌تواند باعث نوساناتی در ولتاژ برق شهری شود. البته بعید است که موجب خاموشی برق در برخی از نقاط گردد.
گذشتن از فناوری‌های ساخته‌ی دست بشر، توفان‌های مغناطیسی بر موجودات زنده‌ی کره‌ی زمین هم تأثیر می‌گذارند. مثلاً این توفان‌ها باعث بروز اختلال در سیر مهاجرت برخی از حیوانات می‌شوند.
جالب است که توفان‌های خورشیدی پدیده‌ی شایعی هستند. به بیان دقیق‌تر، در هر چرخه‌ی خورشیدی که ۱۱ سال طول می‌کشد، این توفان‌ها در نُه‌صد روز بروز می‌کنند.