سنگهای صفراوی رسوبات سخت شدهی مایع گوارشی هستند که در داخل کیسهی صفرا تشکیل میشوند. کیسهی صفرا یک عضو کوچک گلابیشکل در سمت راست شکم است که درست در زیر کبد قرار گرفته است. داخل کیسهی صفرا نوعی مایع گوارشی به نام صفرا وجود دارد که به داخل رودهی کوچک آزاد میشود.
اندازهی سنگهای صفراوی متفاوت است: ممکن است به اندازهی یک سنگریزه باشند و یا به اندازهی یک توپ پینگپنگ. در بعضی از افراد، فقط یک عدد سنگ صفراوی تشکیل میشود، در حالی که در کیسهی صفرای برخی افراد دیگر ممکن است همزمان چندین سنگ تشکیل شده باشد.
Image credit: Dr. Axe
معمولاً سنگ صفراوی در صورتی که علایمی در فرد ایجاد کند، نیازمند عمل جراحی برای خارج کردن کیسهی صفرا است. سنگهای صفراوی که هیچگونه علامت و نشانهای ایجاد نمیکنند، غالباً نیازی به درمان ندارند.
همانطور که گفته شد، در برخی از موارد سنگهای صفراوی علامت یا نشانهای ایجاد نمیکنند. اما در صورتی که سنگ صفراوی در داخل مجرا گیر کند و باعث انسداد شود، ممکن است درد شدید و ناگهانی در قسمت بالای راست شکم ایجاد شود. گاهی نیز درد در وسط شکم در زیر جناغ احساس میشود. دردی که به طرف شانه تیر میکشد، نیز از علایم دیگر سنگ صفراوی است، و ممکن است درد در شانهی راست احساس شود. تهوع یا استفراغ نیز از دیگر علایمی است که در سنگهای صفراوی مشاهده میشود. درد سنگهای صفراوی ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
سنگهای صفراوی بر اساس مادهای که منجر به تشکیل سنگ شده است، به چندین نوع تقسیم میشوند. سنگهای صفراوی کلسترولی شایعترین نوع سنگ صفراوی هستند. غالباً رنگ این سنگها زرد است. این سنگهای صفراوی عمدتاً از کلسترول حل نشده تشکیل میشوند، ولی ممکن است حاوی اجزای دیگری نیز باشند. سنگهای صفراوی رنگدانهای به رنگ قهوهای تیره و یا سیاه هستند و زمانی که بیلیروبین زیادی در داخل کیسهی صفرا وجود دارد، تشکیل میشوند.