DOĞU EKSPRESİ İLE KARS TURU / TÜRKİYE

Bizim kuşaklar zamanında şehirler arası ulaşımda otobüs yanında tren de kullanılırdı. Yaşamın hızlanması ile son zamanlarda ise uçak daha öne çıktı. Yavaş, sakin, keyifli, tarihi, doğal, kültürel, bol fotoğraf çekimi ve nostaljik bir gezi için “Doğu Ekspresi İle Kars Turu” ideal bir tur olarak öneririm. Bu seyahatimi eşimle birlikte Şubat 2017 tarihinde yaptım. Gezi zamanlaması, doğanın beyaz kış örtüsünü görmek, sarıkamışta kayak ve çıldır gölünde atlı kızağa binmek  için; Ocak, Şubat ve Mart ayları, diğer yandan da baharın gelişi ve yeşilin tonları içinse; Mayıs-Haziran ayları en ideal aylardır diyebilirim.  Gezi izlenimlerim ve fotoğraflar aşağıdadır.  

 

Doğu ekspresi vagonları; pulman koltuk, örtülü kuşet, yataklı ve yemekli vagondan oluşuyor.Kişi veya gruplar kendi beğenilerine göre tercihte bulunabilirler. Bizim tercihimiz ve önerimiz yataklı vağon. Seyahatin Sivas şehrine kadarki kısmı gece geçiyor ve temiz ve konforlu odanızda rahat bir uyku çekiyorsunuz. Sabah gün ağarması ile önerim yemekli vagona geçmenizdir.Bu vagonda masa tipi oturma düzeni var, dolayısıyla panoramik bir görüş olmakta, manzaranın durumuna göre bir o taraf bir bu tarafa geçerek seyir ve fotoğraf keyfinizi çıkarabilirsiniz. Mevsim dolayısıyla Sivas’tan sonra doğa beyaz örtüsünü örterek Kars’a kadar “Her yerde kar var” şarkısını söyleyebilirsiniz.  

 Öğle üzeri saat 13:00 gibi Erzurum kentine varıyorsunuz, gelmeden bir saat önce meşhur “Cağ kebap” siparişini vermişseniz, Erzurum da teren durunca trene servis yapıyorlar. Erzurum dan sonraki durak Sarıkamış tren istasyonu, kayak için gelenler burada iniyor, kalanlar devam ediyor. Doğu Ekspresi geçtiği güzergahlar üzerinde Sivastan sonra çok sayıda tünel ve köprü bulunmakta. Trenin en arka vagonuna gidip çok güzel tünel ve köprü fotoğrafları yakalayabilirsiniz.   

Sarıkamışa kadar arazideki bitki örtüsü dağlarda seyrek de olsa tek tük meşeler, dere boylarında kavak ve söğüt ağaç türleri bulunmakta. Sarıkamıştan itibaren ise sarıçam(pinus silvestris) ormanları başlamakta. Bu ormanların karla birlikte görünümleri tam fotoğraflık. Havanın kararmasıyla birlikte Kars şehir merkezine varıyoruz. Trenden indiğinizde soğuk bir hava sizi karşılıyor, buranın şartlarına uygun giysilerinizi giydiyseniz hava sizi fazla etkilemiyor. Otele transfer oluyoruz, yemekten sonra herkes odasına çekilip ertesi gün için dinlenmeye çekiliyoruz. Bu arada akşam yemeğinde bayan rehberimizle tanışıyoruz, yarın ki program hakkında bilgi veriyor. 

 Birinci gün:Sabah kalktığımızda dışarıdaki hava -13 C , pencere camları desenlenmiş, ağaçlar bembeyaz, yerler buz tutmuş, ayaklarınızı bastığınızda çıtır çıtır ses çıkmakta. Kahvaltının ardından ilk durak Ani Harabelerine gidiyoruz.  Giderken uçsuz bucaksız karlar üzerinde Tilki’lere rastlıyoruz, yaban hayvanları kar yüzünden yiyecek bulamadıkları için yerleşim yerlerine yaklaşmaktalar. Ani harabeleri şehir merkezine 42 km uzaklıkta, Ermenistan sınırında, Arpaçay kenarında bulunan tarihi bir ören yeri. Ani ören yeri 961-1045 yılları arasında Pakraduni Hanedanlığı'ndan Ermeni hükümdarlarının başkenti olmuştur. UNESCO tarafından 2016 yılında Dünya Mirası Geçici listesinde yer almıştır. Kar altındaki tarihi yapıtların görüntüsü etkileyici. 

 Öğleden sonra Çıldır gölüne varıyoruz. Çıldır gölü kışın donan bir göl olup, buzun  üzerinde atlı kızaklarla keyifli bir gezinti yapıyorsunuz. Atlı kızakların ustası “ Tekin Akçay” ustayı unutmamak gerekir, yüzündeki kar yanıkları ve çizgiler geçim için verdikleri hayat mücadelesini göstermekte. Atlı kızakların son temsilcisi gibi, zira gençler buz üzerinde kar motosikleti ile de gezdirmeye başlamış. Dilerim bu atlı kızak kültürü yok olmaz.  Çıldır Gölü Kış Mevsiminde donan bir göl olmasına karşın buzu kırıp balık tutan balıkçılar oldukça ilginç bir manzara sunmaktadır. Öğle yemeğinde bu balıkların tadına bakıyoruz. Akşama doğru otele dönüyoruz. Akşam yemekte yörenin aşıkları gelmiş, saz çalarak ve atışarak, güzel bir konser veriyorlar. 

  İkinci gün: Sabah kahvaltını ardında Sarıkamış yönüne gidiyor ve  Katerina Köşkü'nü görüyoruz. Sarıkamış Katerina (Av) Köşkü  19. Yüzyıl sonunda Baltık mimari tarzında, 1896 yılında çivi kullanılmadan yapılan köşk biraz bakımsız ama beyaz karlar arasında etkileyici bir görüntüsü var.. Köşk’ün arkası ve bir yanı sarıçam ormanları ile kaplı , ön kısmı manzarası açık bir konumda yamaca kurulmuş. Sarıkamış’a giderken yol üzerinde Şehitler Anıtına uğruyoruz. Anıt 1914-1915 yıllarında Rus birliklerini püskürtmek isterken şehit düşen askerlerin anısına yapılmış. Buradan Sarıkamış kayak merkezine geçiyoruz. Bu merkezin başlıca özellikleri;  Dünyada kaymak için en iyi yer olarak geçen Alpler’de görülen kristal kar bir tek burada varmış, dolayısı ile snowboard'cuların ve off pistçilerin rüyası, 141 gün bu kar yerde kalıyor, pistler sakin, hava açık gökyüzü masmavi, pisti çevreleyen müthiş sarıçam ormanları harika manzaralar sunuyor. Telesiye’ye binerek iki kademeli olarak en üst kısma çıkıp yapmak istediklerinizi yapabilirsiniz. Ayrıca yeme içme tesisleri diğer meşhur yerlere ( Uludağ, Palandöken vb.) göre uygun fiyatlardan yararlanabilirsiniz. Sonuç olarak kayak tatili yapmak isteyenler için ideal bir yer.   

Öğleye doğru kayak merkezinden ayrılıp Kars’ın bir köy evine gidiyoruz. Öğle yemeği kaz eti, aile fertlerinin hazırladığı, evlerinin içerisinde otantik bir yemek yiyoruz. Sofradaki ekmekler, bahçedeki tandır da taze olarak yapılıp servis edilmekte.  

Öğleden sonra Kars merkezde ki Rus işgali (1877-1917) sırasında yapılan ve halen kullanılan binaları görüyoruz. Bunlar; Vali Konağı ve civarındaki taş binalar, Ortodoks Kilisesi (Merkez Camii), Demir Köprü, İsmet Paşa İlköğretim Okulu, Hekim Evi (Opera Binası), Fevzi Paşa İlköğretim Okulu, Alexander Nevski Kilisesi (Fethiye Cami), Kars Kalesi, Tren Garı, Kars Kalesi, Taş Köprü, 12 havariler kilisesi, göreceğimiz yerler.  

 Üçüncü gün: Sabah Kars çayı kenarındaki Muradiye, Topçuoğlu ve Mazlumağa hamamları Selçuklu ve Osmanlı döneminde yapılmış. Bu gün koruma altında olan Mazlumağa hamamı , Rus yazar Puşkin’in 1829’da sık sık ziyaret ettiği ve günlüklerinde yer verdiği meşhur hamamdır. Ayrıca dere boyunca taş köprü, taş köşk ve diğer yapıtlar görmeye değer.    

Buradan Kars arkeoloji müzesine geçiyoruz; Urartu döneminden başlayıp, Osmanlı ve Rus dönemine kadar ki dönemlerdeki çeşitli eserler sergilenmektedir.  

Çarşıda yöresel ürünler için alışveriş zamanı. Akla gelenler; Kars kaşarı, kaz eti ve organik bal. Kars kaşarının tarihi (1877-1917) Rus işgali sırasında başlamış. Bu dönemde Kafkasya’dan Kars’a değişik etnik gruplar yerleştirilmiş. Bu gruplardan süt ve süt ürünlerinde oldukça uzmanlaşmış olan Ortodoks Malokanlar bu dönemde mandıralar kurarak bu işin öncüleri olmuşlar.  

Bir gezinin de sonuna geldik dönüş için iki seçenek var. Bunlardan birincisi ertesi gün sabah saat 08:10 Doğu Ekspresi ile Ankara, ikincisi ise Kars havaalanından gidilecek yerlere uçakla gitmek.  

Emin Güzenge