Tarihte birçok yazar, şair ve düşünür dostlukların ve ilişkilerin güven üzerine kurulması gerektiğini savunmuş, bunun üzerine çeşitli türlerde eserler ortaya koymuşlardır. Güvenin tesis edilemediği bir ortam bozulmaya ve yok olmaya mecburdur. İşte blok zincirinin ortaya çıkmasındaki temel de karşılıklı güvendir. Yani sistem içerisinde bulunan kullanıcılar birbirlerine güvendiği sürece sistem de güven içerisinde oluyor. Hiç kimse de kendisini güvensiz bir ortama sokmak istemediğinden dolayı da oto kontrollü bir güven ortamı sağlanmış oluyor.
1-Blok Zincirinin Ortaya Çıkışı
Günümüzde birbirimize gönderdiğimiz mesajlar, dosyalar, resimler anlık olarak tarafımıza iletilmesine rağmen bu gönderilen şey para olunca ortada bir aracı yani onay merkezi bulunuyor. Bu onay merkezinin ortadan kaldırılmasını sağlamak için son 10 yıldır çeşitli sektörlerde işlem yapılabilen aracısız bir sistem faaliyet göstermektedir. Finansal işlemlerden taşınır taşınmaz mal işlemlerine, seçimdeki oy kayıtlarından telif haklarının onay işlemlerine kadar pek çok işlem aracısız ve ücretsiz gerçekleşebilmektedir. Peki nedir bu sistemin adı derseniz orijinal adı blockchain olan bu sistem blok zinciri sistemidir. _ https://blockchain.io/_ üzerinden faaliyet gösteren bu sistem ile tasarlayacaklarınız sadece hayal gücünüze kalmış. Yani güvenli bir ortamda bulunmasını istediğiniz veya güvenli bir şekilde transfer etmek istediğiniz her türlü dijital veriyi blok zinciri alt yapısını kullanarak işleyebilirsiniz.
2-Blok Zinciri Tanımı
Çeşitli noktalardan yapılan veri girişleri sayesinde sürekli olarak güncellenen ve tek bir saklama merkezi olmayan bir çeşit veri tabanıdır. Bunu bir dijital deftere benzetebiliriz. Blok zincirine girilen herhangi bir işlem blok zincirinde bulunan bütün kullanıcılarla paylaşılır. Paylaşılan bu veriler şifreli olarak dağıtılır. Bu şifreleme sistemi uzun karakterlerden oluştuğundan ve her veri için farklı olduğundan bu da ayrıca sistemin güvenilirliğini arttırmada bir etken olarak görülebilmektedir. Art arda gelen işlemlerin birleşmesi ile bir blok oluşur. Her bir blok kendisinden önceki onaylanan blokla bağlantılı duruma geçtikçe veri zinciri de git gide genişler. Blok zincirinde yer alan blokların fazla yani zincirin geniş olması o platformdaki verilerin fazla olmasıyla da doğru orantılıdır.
3-Blok Zincirinin Güvenilirliği
Bu arada yapılan her yeni işlem sistemdeki kullanıcıların bilgisayarlarında depolanmasına devam ettiği ve aynı zamanda zincir de giderek büyüdüğü için işlemleri geriye sarmak veya manipülasyona neden olmak neredeyse imkansızdır. Çünkü blokların içerisinde yapılan işlemlerin kayıtları sistemde bulunan tüm elektronik cihazlarda yer almaktadır. Sisteme sızmak isteyen hackerların sistemdeki zincirlerin arasına daha uzun bir zincir ekleyerek tüm bilgisayarların kontrolünü ele geçirmesi gerekir ki bu da mantık olarak imkansıza yakındır. Blok zincirindeki bu yapıyı bir kar topuna benzetebiliriz. Kar topu bildiğiniz üzere binlerce kar taneciğinden oluşmaktadır. Blok zincirine sızmak demek kar topunun merkezinde bulunan kar tanesini yerinden çıkararak yerine başka bir kar tanesi koymak demektir. Bu da bir araya gelip bir yapı oluşturmuş olan sistemin değişme ihtimalinin neredeyse olmaması demektir.
4-Blok Zincirinin Başlangıcı
Blok zinciri hepimizin az da olsa bilgi sahibi olduğu Bitcoin'in ekonomi dünyasına giriş tarihi olan 2008 yılına dayanmaktadır. Bitcoin günümüzde blok zinciri üzerinden transferi gerçekleşen ve bütün dünya üzerinde kabul gören bir kripto para birimi olarak geçmektedir. Blok zinciri yapısını kullanarak işlemleri hızlı, güvenli ve uygun maliyet ile gerçekleştireceğini anlatan makale ile ortaya çıkan Bitcoin blok zinciri alt yapısını kullanarak dünya üzerindeki farklı iki noktaya yapılan para transfer işlemini dakikalar içerisinde ve çok düşük maliyetlerle gerçekleştirerek bütün dünyanın odaklanmasını sağlamıştır. Bu sayede kendisinden sonra gelecek olan altcoinlere de yön göstermiştir. Bu arada Bitcoin ile blok zinciri her ne kadar çoğu yerde bir arada kullanılıyor olsa da Bitcoin sadece bu veri tabanını kullanan bir para birimidir.
5-Blok Zinciri Kullanım Alanları
Bu veri tabanını kullanmanın avantajı ise hem güvenli hem de daha ekonomik bir yöntem olmasıdır. Bunların yanında aracı herhangi bir merkez de bulunmadığından dolayı onay mekanizması da farklı şekilde işlemektedir. Sistem içerisinde bulunan herkes işlemlerin onaylanmasında görev alabilmektedir. Bu sayede ülkeler arasında yapılan işlemlerdeki bekleme süreleri dakikalara, saniyelere düşmektedir. İletişim, kimlik doğrulama, güvenlik, sigorta, tapu işlemleri, oy verme blok zincirinin kullanılabileceği yerlerden sadece küçük bir kısmı olarak örnek gösterilebilir. Verilen örnekler her ne kadar yaşadığımız hayata uzak görünse de bir kısmı kullanılmaya başlandı bile. Örneğin 2016 yılında blok zinciri üzerinden ilk evlilik gerçekleşti. Evlilikteki anlaşma hiç kimsenin müdahale edemeyeceği bir biçimde sistemin alt yapısı içerisine geçirildi. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ve Harvard Üniversitesi eğitim uygulamalarında blok zinciri alt yapısını kullanıma soktu. Blok zinciri alt yapısı ile öğrencilerin sınavlardan aldığı notlar, yıl içerisinde gördükleri dersler, ders programları sisteme eklendi. Bu sayede sisteme eklendiği tarihten itibaren de dijital bir arşiv kurulmuş oldu.
6-Blok Zinciri Sistemine Dahil Olmak Mümkün mü?
Herkesin kullanımına sunulan blok zinciri alt yapılarının yanı sıra şirketlerin kendi özel kullanımları için tasarladıkları blok zinciri alt yapıları da bulunmaktadır. Yani farklı bir şekilde anlatmak gerekirse hem genel hem de özel blok zincirini görebilmemiz mümkündür. Bunlardan herkese açık olan blok zincirine dahil olmak oldukça basit. Bunun için elinizde bulunan sisteminizin en az 2 GB RAM' ve 50 GB hafıza alanına sahip olması gerekiyor. Aynı zamanda bu bilgisayarınızın 7/24 çalışması gerekiyor. Bununla birlikte indirme ve yükleme limitleri oldukça yüksek geniş bir banda sahip internet sistemine sahip olmanız gerekiyor. İnternetten edineceğiniz bilgiler sayesinde kendi blok zincirinizi oluşturmanız mümkün. _ https://blockchain.io/_ üzerinden tasarlayacağımız blok zinciri ile yepyeni bir fikirle blok zinciri oluşturmamız mümkün.Bunun dışındaki özel blok zincirleri ise biraz daha profesyonel bir biçimde tasarlanıyor. Bu sisteme ise izin verilen kullanıcılar dışında girilmesi engelleniyor. Sisteme girilecek veriler de belirlenen kişiler tarafından girilebiliyor. Özel blok zinciri olarak devletlerin kullanmakta olduğu internet sitelerinin blok zinciri alt yapısı versiyonu olarak düşünebiliriz.
7-Blok Zincirinin Geleceği
Blok zinciri teknolojisi günlük alışkanlıklarımızın yanı sıra resmi ilişkilerimizi bambaşka bir yere getirecektir. Bu sayede gün içerisinde bürokratik işlemlere zamanını harcayan insanlar kendilerine daha fazla zaman bulabilecek ve faydalı farklı konulara rahat bir biçimde yönelebilecektir. Böylece yaşanabilir bir dünya için çabalayan insan sayısı da artacaktır.
Ülkemizde ise blok zinciri alt yapısının yayılmasının biraz uzun süreceği öngörülüyor. Bundaki en büyük neden ise insanlarımızın bu platformla ilgili bilgi ve birikimlerinin çok kısıtlı düzeyde olması, yaşanan bazı olaylar (sanal çiftlikler, sanal hırsızlık) nedeniyle genel güvensizliğin oluşması, oluşabilecek olumsuz durumlarda muhatap bulunamaması görülebilir. Ancak bunun yanında blok zinciri yapısını profesyonel bir biçimde kullanarak kendi kripto parasını üreten ve bu alt yapıyı kullanarak farklı sektörlerde projeler ortaya koyan insanlarımız da azımsanmayacak kadar çok. İnsanların yararına olacak bu alt yapının gerektiği şekilde güvenilir kaynaklar tarafından tanıtımının yapılması ve devlet kademesi tarafından kullanıma sokulması ile yayılmasının kolaylaşacağı da aşikardır. Günümüz dünyasında teknolojiye ayak uyduramayan devletler ne yazık ki çağın gerisinde kalmaya mecbur kalıyor. Bilginin paylaştıkça çoğalıp değer kazanacağını düşünerek yapacağımız çalışmalar ile blok zinciri yapısının duyulmasına emek göstermeli ve öncü olmalıyız.