Niş mimari yapılarda duvar içerisine belli büyüklüklerde koyulan oyuklara verilen isimdir. Niş uygulaması çok eski zamanlarda mimari yapılarda kullanılan bir yöntemdir. Günümüzde hala kullanımı devam etmektedir. Bu oyuklar hem görsel olarak dekorasyona olumlu katkı sağlamasıyla hem de işlevselliği ile oldukça yaygın mimari bir uygulamadır. Eski zamanlarda nişin kullanım alanı oldukça farklıdır.Bu oyuklar; kiliselerde ya da saraylarda heykellerin koyulması için yapılmaktadır. Kandil, mum gibi yakılan meşalelerin yeri olarak da kullanılmaktaydı. Niş Osmanlı mimarisinde de yeri olan bir uygulamadır. Saraylarda ve çeşmelerde kuşların su içebilmesi için oyulmuş hücrelere de niş adı verilmiştir.
Eskiden işlevselliği ile kullanılan bu oyuklar günümüzde daha çok dekoratif zevklere hizmet etmek için uygulanmaktadır. Evlerde ve iş yerlerinde kullanımı oldukça yaygındır. Bu dekoratif nişlere günümüzde ışıklandırılma ile renk katılmaktadır. Dekoratif kullanımın yanında işlevsellikte kazandırılabilir niteliktedir. Örneğin nereye asılacağına karar verilemeyen bir posterin tablonun ya da fotoğrafın niş içine asılmasıyla hem yerden tasarruf edilmiş olunur hem de dekoratif anlamda dikkat çekici bir köşe tasarlanmış olur.
Niş ile Yer Tasarrufu
Niş dekoratif kullanımının yanında işlevsel özellik kazandırma etkisine de sahiptir. Örneğin yer bakımından dar olan bir yatak odasında aksesuarları koyacak bir dolap ya da raf koymak oldukça sıkıntılı olabilir. Ama yatak başına açılacak bir niş ile odaya bir raf koyulmadan bu problem çözülebilir. Eğer bir duvarda niş açılmak isteniyorsa bu kesinlikle uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Çünkü açılacak nişin kalınlığının duvar kalınlığına göre belirlenmesi gerekmektedir. Aksi halde duvarda meydana gelecek bir incelme, duvarın sağlamlığını kötü yönde etkileyecektir.
Niş evin hemen her odasında kullanılabilir. Banyoda küvet ya da jakuzi üstlerine,şampuan deterjan gibi malzemeleri depolamak için, mutfakta, dolaplardaki malzeme yükünü azaltmak için , yatak odasında hem malzeme depolama hem de ışıklandırma için ve antre de kullanılabilmektedir. Evin içinde varlığından rahatsız olunan kolonlara da niş uygulaması yapılabilir. Bu uygulama sayesinde göze batan ve dekoratif açıdan kötü görünen kolonlara niş ile dekoratif ve güzel bir hava katılabilir.