Marjinal Kavramı Üzerine

Görsel kaynak

---

Daha önceki yazılarımda okuduğum ve neredeyse mezun olmakta olduğum alan olan iktisat ile ilgili #turkcebilim etiketi içerisinde yazılar yazacağımı belirtmiştim. Bu yazıların ilkine iktisattaki marjinal kavramı ile başlıyorum. Bu yazıları kimseyi sıkmadan, herkesin anlayabileceği bir dilde yazmayı deneyeceğim. Akademik dil kullanılınca bu alanla ilgisi olmayanlar ya da alana ilgisi olup kavramları bilmeyenler açısından problemler oluyor çünkü.

---

Marjinal kavramı sözlük anlamı ile baz alındığında "türdeş bir topluluğun içine dahil olmayan, toplumun en ucunda yer alan, aykırı kimse" olarak tanımlanmaktadır. Şu an tahminimce iktisat öğrencileri ve mezunları ile ekonomiye merak salıp kavramları araştıranlar tabiri caizse bıyık altından gülüyorlardır. İktisatta ise marjinal kavramının tanımı biraz farklı. Bu yazıda bunun üzerinde durmaya çalışacağız. Eksik bilgi olursa iktisatçılar yorumlarla tamamlarlarsa harika olur.

---

Görsel kaynak

---

İktisadi tanımı olarak marjinal kavramı ise marjinal gelir, marjinal fayda, marjinal maliyet gibi temel iktisadi terimlerle birlikte kullanılır. Marjinal faydayı tanımlayacak olursak; rasyonel bir bireyin faydasını maksimize eden bir faaliyeti olduğunu varsayalım. (iktisadın temeli varsayımlardır, bu önemli.) Bireyin bu faaliyetinden elde ettiği faydaya da 10x diyelim. Eğer rasyonel birey bir birim ekstra faaliyette bulunursa, bu faaliyetin toplam faydaya ne kadar etki ettiği onun marjinal faydasını belirlemektedir. İlk solukta anlamak biraz zor olabilir. Bir kaç kez okuyup üzerine düşününce kavramın temeli yavaş yavaş atılacaktır.

Marjinal maliyet kavramını ele aldığımızda bir firmanın üretim yaptığı verisi elimizde olsun. Marjinal maliyet, firmanın yaptığı üretime ek olarak ürettiği bir birim malın maliyeti olarak adlandırılır. Sayısal olarak örnek vermek gerekirse 10 birim mal üreten bir firmanın, 11. malı üretirken katlandığı maliyet, o malın marjinal maliyetini belirtmektedir.

Görsel kaynak

İktisadın mikroiktisat ve makroiktisat olarak ikiye ayrıldığını düşündüğümüzde marjinal kavramı, mikroiktisatta kullanılan bir kavramdır. Firmanın ürettiği ekstra bir birimin maliyetini, bireyin tükettiği bir birim fazla maldan sağlanan faydayı vs. ölçmek için kullanılmaktadır.

Mümkün olduğu kadar akademik bir dilden uzakta kalıp herkesin anlayabileceği bir şekilde yazmaya çalıştım bilgilerim el verdikçe. Aslında burada yazarken hem size bilgi sağlamış, hem de kendi bilgilerimi tazeleyerek perçinlemiş oluyorum. İster istemez bir win-win sistemi kuruluyor yani. Bu da olayın ayrı bir güzel yanı. Bir sonraki iktisat temalı yazıda görüşmek üzere diyelim o halde.