Bebeklerde Ahlak; İyi ve Kötü

İnsanlar toplu halde yaşayan sosyal canlılardır ve birlikte yaşamanın getirdiği bazı kurallar vardır. En ilkel kabileden en modern topluma kadar toplumların sosyal yaşantılarını düzenleyen örf, adet ve kurallar vardır. İşte sizlere bu gün anlatacağım konunun çıkış noktası bu yani örf, adet ve kurallar neye göre belirleniyor iyi olan ve kötü olan nedir bunun evrensel bi geçerliliği neye göre belirleniyor? Çoğu davranış değişik kültürlere göre farklılık gösterir mesela hırsızlık eski Sparta da aileler çocukları hırsızlık yapınca bunu övünerek anlatırmış. Yine Antik Yunan tarihçisi Heredot'un anlattığı şu olay kültürler arasındaki farklılıklar konusunda güzel bi örnektir

Bir gün Pers kralı Darius, sarayında bulunan Yunanlıları huzuruna çağırır ve babalarının ölmüş bedenlerini yemeleri karşılığında ne istediklerini sorar. Yunanlılar kral dünyaları verse asla böyle bir şey yapmacaklarını söylerler. Bu defa Pers kralı huzuruna ebeveynlerinin ölmüş bedenlerini yiyen Hintli Callatiae kabilesinin insanlarını çağırır ve onlara da ölüleri yakmak için ne istediklerini sorar. Hintliler dehşetle çığlık atarlar ve böyle korkunç bir şeyin sözü dahi edilmemesi gerektiğini söylerler.

Herodot bu hikayeyi aktardıktan sonra “âdetlerin nelere kadir olduğu buradan anlaşılabilir” diye ilave eder. Peki… Madem ahlâk anlayışımızda kültürün etkisi bu kadar fazla… Acaba kültür dışında bir belirleyici yok mudur? Ahlâki yargılarımızda ve ahlâki davranışlarımızda doğuştan gelen içgüdülerimizin payı nedir?

İşte bu doğuştan gelen evrensel ahlak kurallarını belirlemek için bi deney yapıyorlar ve deneyin videosu aşağıda

kaynak( soruce) The New York Times Youtube Kanalı

olayın özü şu yapılan deneyde 3 tane şekil var kızmızı yuvarlak sarı üçgen mavi kare. Kırmızı top tepeye çıkmaya çalışırken sarı üçgen buna yardım ediyor yani iyi davranıi sergiliyor mavi kare ise engelliyor bunu bebeklere izletiyorlar bebekler yardım eden sarı üçgeni seçiyor
ikinci deneyde 3 tane peluş oyuncak var ikisi top oyunu oynarken diğer kukla gelip oyunu bozuyor bu sefer bebekler o yaramaz kuklayı hem seçmiyor hemde vuruyor ve adelet yerini buluyor. Kısaca iyi olan ile kötü olanı ayırıyor bebekler.

Kaynaklar

acikbilim.com
http://www.acikbilim.com/2015/08/incelemeler/bebeklerin-ahlaki-yasami-paul-bloom.html
hurriyet.com
http://www.hurriyet.com.tr/bebeklerin-ahlaki-var-midir-15472300
youtube.com