Pulmoner Rehabilitasyon (PR)!!!

Kronik solunum hastalarının fiziksel, emosyonel durumlarını düzeltmeyi ve sağlığı geliştirici kalıcı davranışları sağlamayı hedefleyen, hasta değerlendirmesini takiben bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi, eğitim ve davranış değişikliği gibi yaklaşımları içeren, kapsamlı, interdisipliner tedavi yaklaşımları bütünüdür.

Pulmoner Rehabilitasyon Programlarının Temel Bileşenleri:

• Hasta değerlendirme

• Egzersiz eğitimi

• Hasta eğitimi

• Program yapılandırma

• Kazanımların korunması, sürekliliği

Bu bileşenlerin hasta ihtiyaçları doğrultusunda bireysel yönetim stratejileri çerçevisinde hayata geçirilmesi hasta uyumunun arttırılmasında önemlidir.

Pulmoner Rehabilitasyonun Hedefleri;

• Yetersizliğin azaltılması için egzersiz kapasitesinin arttırılması

• Önerilen tedavilere uyumunun arttırılması

• Semptomların şiddet ve sıklığının azaltılması

• Duygu durumunun iyileştirilmesi, motivasyonun arttırılması

• Bağımlılığın azaltılması

• Bireysel yönetim kapasitesinin arttırılarak tedavi kararlarına katılımın sağlanması

• Günlük yaşam aktivitelerinde yeterliliğin arttırılması, katılımın sağlanması

• Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi

• Sağlık bakım harcamalarının azaltılması

• Sağ kalımın arttırılması

Pulmoner rehabilitasyondan kimler faydalanabilir?

1-Hiçbir hastalık tanısı olmayan fakat doğru nefes alıp verme gereksinimi duyan bireylerde

2-Tanısı konulmuş hastalıklarda, solunum sıkıntısı yaşayan ve doktor referansı ile gelen hastalık gruplarında:

Obstrüktif hastalıklarda
Restriktif hastalıklarda
Çocuk hastalıklarında
Çocuk felci hastalarında
Göğüs duvarı bozukluklarında
Kanserli hastalarda
Kas hastalıklarında
Spinal kord yaralanmalarında
Motor nöron hastalıklarında
Multipl Skleroz hastalarında
Miyelopatisi olan hastalarda
Akciğer nakilleri önce ve sonrasında
Skolyozu ilerlemiş olan hastalarda
Ankilozan Spondilit hastalarında
Obeziteden dolayı solunum sıkıntısı yaşayan hastalarda
Hamilelik dönemindeki solunum sıkıntılarında
Cerrahi öncesi ve sonrası hastalarda bu program başarıyla uygulanmaktadır.
KOAH hastalarında
Kistik fibroziste
Astım
Bronşektazi
Bronşiolitis obliterans
İş ve çevre ile ilişkili akciğer hastalıkları
Sarkoidoz
İnterstisyel fibrozis

Pulmoner rehabilitasyon nasıl yarar sağlar?

a. Fiziksel aktiviteyi artırmak niçin önemli?

Egzersiz, pulmoner rehabilitasyon programlarının en önemli bölümüdür. Egzersiz kalp ve akciğer fonksiyonlarını iyileştirir. Kaslarını güçlendirerek, nefes darlığı hissini azaltır.

Solunumsal problemleri olanlar nefes darlığı gelişme korkusu nedeniyle, fiziksel aktivitelerini kısıtlarlar. Aktivite kısıtlandığında dayanıklılık ve güç azalır. Pulmoner rehabilitasyon, bireyin kapasitesinin el verdiği ölçüde aktif olmasına yardımcı olur. Egzersiz eğitimi, pulmoner rehabilitasyon programlarında bireysel ihtiyaca göre birebir veya grup içinde uygulanır. Yürüme, bisiklete binme gibi aerobik egzersizleri ve güçlendirme egzersizlerini içerir. Ayrıca, solunum egzersizleri, gevşeme ve günlük aktiviteler sırasında enerji kullanma teknikleri ve nefes darlığını azaltma yöntemleri öğretilir.

b. Hasta ve ailesinin eğitimi niçin önemli?

Günlük yaşam aktivitelerinin konfor içinde devam edebilmesi için hasta ve aile eğitimi önemlidir. Eğitim birebir verildiği gibi yazılı ve görsel materyal kullanılarak, grup eğitim toplantılarında da verilir.

Eğitim programlarının içeriğinde aşağıdaki konu başlıkları yer alır:

• Akciğerler nasıl çalıştığı,

• Hastalıklar ile ilgili bilgilendirme,

• Tedavi, ilaçların etkileri ve yan etkileri, inhaler kullanma teknikleri, yardımcı solunum cihazlarının kullanımı ve kendine bakım,

• Oksijen kullanımı koşulları ve nasıl kullanılacağı,

• Solunum teknikleri,

• Egzersizin önemi,

• Solunum problemleri (nefes darlığı, öksürme, balgam çıkarma) ile baş edebilme yöntemleri,

• Seyahat için tavsiyeler.

c. Hastalığın getirdiği kısıtlamalarla nasıl başa çıkılabilir?

Hastalık nedeniyle günlük yaşantı sırasında, huzursuzluk ve kaygı duyulabilir. Bu duygular nefes darlığını artırabilir. Uzun süreli solunum hastalığı olanlarda depresyon sık rastlanan bir durumdur. Bu konuda danışmanlık hizmeti almak hastalıkla başa çıkmada hem hastaya hem de ailesine yardımcı olacaktır. Pulmoner rehabilitasyon programlarında stresle ve hastalıkla baş edebilme ve gevşeme teknikleri öğretilmektedir.

d. Beslenme alışkanlığı neden önemli? Sorunlar nasıl çözülebilir?

Uzun süreli solunum hastalığı kilo kontrolü ve beslenme ile ilgili sorunlara yol açabilir. Nefes darlığı dengeli beslenmeyi engelleyebilir. Yiyeceklerin miktarı, tipi ve öğün zamanlaması nefes darlığının artmasına neden olabilir. Pulmoner rehabilitasyon ekibinde yer alan bir diyetisyen, sağlıklı beslenme, doğru gıda seçimi ve hazırlanması ile ilgili hastayı bilgilendirir. Beslenme yetersizliği, yutma güçlüğü, kilo kaybı ve şişmanlık sorunu olan kişilerde danışmanlık ve bireysel yaklaşım sunulur.

e. Tedavi nasıl planlanır? Ne kadar zaman almaktadır?

Pulmoner rehabilitasyon ünitesinde öncelikle kişiye özgü ve tamamen hastanın ihtiyaçlarına yönelik planlamalar yapılmaktadır.

Bu planlamalar çerçevesinde kişilere uygun programlar çizilmektedir. Bu programlar; solunum egzersizleri, göğüs fizyoterapisi teknikleri ve bu tekniklere destek cihazlarla oluşturulan solunum fizyoterapi seansları gibi işlemler olup, kişinin günlük yaşam aktivitelerinde ideal kapasitesini kullanmasını sağlarlar.

Programların süresi hastanın ihtiyacına ve toleransına göre 30 dakika ile 1 saat arasında değişebilmektedir. İşlemlerin sıklığı da hastanın genel durumuna göre ayarlanmaktadır.

Kaynak:https://fizyomer.com.tr/bulletin/2627-pulmoner-rehabilitasyon-pr