Zlepieniec – patrzmy pod nogi

Zlepieniec to skała osadowa. Powstaje gdy żwir, okruchy skalne albo głazy zlepią się ze sobą na stałe. Substancja zlepiająca zwana jest fachowo lepiszczem, a materiał połączony klastami.

Bardzo łatwo można go odróżnić od innych skał. Nie trzeba być żadnym geologiem ani przeprowadzać specjalistycznych analiz. Wystarczy popatrzeć. Jeśli kawałek skały (potocznie jakiś kamień), który trzymamy w ręku wygląda jak sklejone razem kamyki albo wyraźne kamyki zatopione w jakimś „kleju” to powinien to być właśnie zlepieniec!

Skała ta może mieć różne kształty i barwy, które zależą od rodzaju klastów i lepiszcza. Może powstać ze scementowania klastów różnych skał np. z wapieni, dolomitu, piaskowca, kwarcu, granitu.
Klasty mogą być ostrokrawędziste lub o wygładzonych krawędziach. Jeśli mają wygładzone krawędzie to znaczy, że przed uformowaniem się z nich zlepieńca były one transportowane przez wodę na tyle długo, że ich krawędzie wygładziły się ocierając się np. o dno zbiornika wodnego.

Dawno, dawno temu gdy Góry Świętokrzyskie były pustynią w warunkach suchego klimatu powstawał zlepieniec zwany zygmuntówką. Jest to najbardziej znany polski zlepieniec. Wyglądem przypomina plastry salcesonu. Jest zlepieńcem wapiennym o czerwonym lepiszczu i zaliczany też do grupy marmurów.
Właśnie ta skała posłużyła do budowy pierwotnego trzonu kolumny Zygmunta powstałej w 1644 r. Stąd właśnie pochodzi jego nazwa. Jednak przez lata trzon kolumny zwietrzał na tyle, że podczas renowacji w latach 1885 - 1887r wymieniono go na granitowy.

Zlepieńce wykorzystywane są jako materiał budowlany, często także jako wykończeniowy, dekoracyjny surowiec architektoniczny.

Zlepieńce występują też w Polsce. Łatwo je rozpoznać, wystarczy, że znamy ich cechy charakterystyczne i patrzymy pod nogi. Często będąc gdzieś w terenie idziemy po jakiś kamykach w ogóle nie zwracając na nie uwagi. Przyjrzyjmy się po czym stąpamy. Może akurat znajdziemy ciekawe zlepieńce!

Miłego dnia!