လူသားတို႕မက်င့္အပ္ေသာအရာ (၅) ပါး
၁. ျခေသၤ့လိုလဲ မေဟာက္နဲ႕
၂. ဖားငယ္လိုလဲ မေၾကာက္နဲ႕
၃. ေတာင္လိုလဲ မေမာက္နဲ႕
၄. ျမစ္လိုလဲ မေကာက္နဲ႕
၅. တြင္းလိုလဲ မေစာက္နဲ႔
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတို႔၏ အဂၤါ (၄) ပါး
၁.သစၥာ - ကတိ သစၥာတည္ရမည္
၂.ဓေမၼာ - တရားဥပေဒ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း က်င့္သံုးရမည္
၃.ဒိတိ - တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားျခင္း မရွိရ
၄.စာေဂါ - တိုင္းျပည္၊ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာအတြက္ အသက္စြန္႕ရန္ အသင့္ရွိရမည္
အသင္းအဖြဲ႕ ပ်က္စီးျခင္း အေၾကာင္း (၆) ပါး
၁. အမ်က္ထြက္လြယ္ျခင္း
၂. ေက်းဇူးမဲ့ကိုသာ ဆိုျခင္း
၃. ရန္ၿငိဳးဖြဲ႕ျခင္း
၄. ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ျပဳျခင္း
၅. ျငဴဆူျခင္း
၆. ဝန္တိုျခင္း
စည္းရုံးေရးလမ္းစဥ္ သဂၤဟ တရား (၄) ပါး
၁. ဒါန - ေပးကမ္းေထာက္ပ့ံျခင္း ေငြေၾကးပစၥည္း အကူအညီေပးျခင္း
၂. ေပယာဝဇၨ - ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ေသာ ခ်စ္ဖြယ္ေသာစကား
ကို ေျပာဆိုျခင္း
၃. အတၱစရိယာ - အက်ိဳးစီးပြားတိုးတက္ေအာင္ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွစ္ပါးျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေပးျခင္း
၄. သမာနတၱတာ- ကိုယ္ႏွင့္ ထပ္တူျပဳျခင္းႏွင့္ တန္းတူထားျခင္း ဆက္ဆံျခင္း ျပဳစုျခင္း တန္တူဒုကၡခံျခင္း
မတုိင္ပင္အပ္ေသာ သူ (၅) ေယာက္
၁. မိန္းမက်ဴးေသာသူ တစ္ေယာက္
၂. ေသရည္ေသာက္စား သူတစ္ေယာက္
၃. အလိုရမၼက္ႀကီးေသာသူ တစ္ေယာက္
၄. အမ်က္ေဒါသႀကီးသူ တစ္ေယာက္
၅. မလိမၼာေသာသူ တစ္ေယာက္
ပညာရွိမ်ား၏ ပ်က္စီးရျခင္း အေၾကာင္း (၃) ပါး
၁. ယုတ္မာေသာသူကို ပညာသင္မိေသာေၾကာင့္ ပ်က္စီးရျခင္း
၂. မေကာင္းေသာမိန္းမ မယားျပဳမိေသာေၾကာင့္ ပ်က္စီးရျခင္း
၃. မသူေတာ္ႏွင့္ေပါင္းမိေသာေၾကာင့္ ပ်က္စီးရျခင္း
မတင့္တယ္ေသာ အရာ (၈) ပါး
၁. မင္းမရွိသည့္ တိုင္းျပည္
၂. ေရမရွိသည့္ ျမစ္
၃. သစ္မရွိသည့္ ေတာေျခာက္
၄. အေတာက္မရွိသည့္ မီး
၅. စည္းမရွိသည့္ ရြာ
၆. ၾကာမရွိသည့္ ကန္
၇. ေအာင္လံမတည္သည့္ ရထား
၈. လင္ မရွိသည့္ မိန္းမ
ပစၥည္းယိုေပါက္ (၆) ခု
၁. ပ်င္းရွိျခင္း
၂. ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့ဆျခင္း
၃. အလုပ္မကၽြမ္းက်င္မႈ ခိုကပ္မႈရွိျခင္း
၄. အိပ္ခ်ိန္ အလုပ္နားခ်ိန္မ်ားလြန္ျခင္း
၅. စည္းကမ္းမရွိျခင္း
၆. အလုပ္ကို အခ်ိန္မွီ မၿပီးစီးျခင္း
စီးပြားယုတ္ေစေသာ အက်င့္ (၆) ပါး
၁. ေနျမင့္ေအာင္ အိပ္ျခင္း
၂. ပ်င္းရိျခင္း
၃. ႏႈတ္လက္ၾကမ္းတမ္းျခင္း
၄. ႏႈိး၍ ထပ္ခဲျခင္း
၅. တစ္ေယာက္တည္းခရီးသြားျခင္း
၆. ပဒါနကံျပဳ ျခင္း
